Op zijn minst twee dingen maken deze nieuwjaarsdag bijzonder. Allereerst is het de eerste dag van een nieuw kalenderjaar. Een heel nieuw jaar ligt voor ons open, klaar om ingevuld te worden. Wat een mogelijkheden. Aan jou de keus hoe je het gaat invullen. 1 januari heeft iets van een nieuw begin mogen maken.

Het tweede dat deze dag bijzonder maakt is dat het de achtste dag na kerst is. Wat gebeurde er op de achtste dag na Jezus’ geboorte? Toen werd Hij besneden. 1 januari is de dag waarop de kerk vanouds stilstaat bij de besnijdenis van Jezus.

Waarom is Jezus besneden? Je zou kunnen zeggen, Jozef en Maria deden gewoon wat de wet voorschreef. Alle jongetjes in Israël moesten op de achtste dag na hun geboorte besneden worden (Genesis 17:9-14, Leviticus 12:3). Die besnijdenis duidde op het nieuwe begin onder de boog van Gods verbond. En dan niet zozeer voor dat ene kind dat op dat moment besneden werd, nee het teken verwees naar het nieuwe begin dat God gemaakt had met Abraham. God had Abraham uitgekozen om met hem en zijn nageslacht verder te gaan. Uit alle volken en families die toen op aarde leefden had God Abraham uitgekozen om met hem een nieuw begin te maken. Niet zomaar een nieuw begin, dat had God al vaker gedaan, bij Noach bijvoorbeeld en bij de torenbouw van Babel. Maar het nieuwe begin dat God met Abraham maakt is bijzonder omdat God een verbond met Abraham aangaat. Een verbond is ruimte voor groei. Ruimte voor een groeiende relatie. Gods verbond is niet statisch, je zit erin of je zit er niet in, nee Gods verbond is de ruimte waarin de relatie tussen God en de mens kan groeien.

Dat teken van het nieuwe begin in de ruimte van Gods verbond kregen de jongetjes van het volk Israël dus op de achtste dag van hun leven. De achtste dag, oftewel de eerste dag van hun tweede week. Zeven dagen zijn geweest, dat was hun eerste week, en met de achtste dag begint hun tweede week. Eén week hebben zij hun eigen oude leven geleefd maar gelijk in week twee wordt daar het mes in gezet. In dat oude leven. Er is een levensreddende operatie nodig. De besnijdenis liet zien: het mes moet erin. Maar gelukkig, je komt er doorheen. Het oude is voorbij, je nieuwe leven is begonnen. Een nieuw leven waarin je verder mag groeien en tot volwassenheid mag komen.

Nu was dit voor Jezus helemaal niet nodig. Waarom zou Gods Zoon een nieuw begin moeten maken? Waarom zou het mes in zijn lichaam gezet worden? Wat wou je wegsnijden? Met zijn leven was vanaf dag één helemaal niets mis. Maar als Jezus’ besnijdenis niet met Hemzelf te maken had, dan kan het symbool zijn van iets anders. En dat is precies wat Paulus in Kolossenzen 2 naar boven haalt. Paulus zegt: wie gedoopt is deelt in de besnijdenis van Christus. De doop kent dezelfde symboliek als de besnijdenis. Ook de doop staat voor een nieuw begin onder de boog van Gods verbond. Ook bij de doop geldt: het oude leven is voorbij. Als iemand als volwassene gedoopt wordt is dat heel zichtbaar: het leven zonder God en zonder geloof ligt achter je. Dat is geweest. En nu maak je een nieuwe start. Je bent tot geloof gekomen en je begint een heel nieuwe fase van je leven waarin dingen echt anders gaan. Je gaat andere keuzes maken, je krijgt nieuwe contacten, bepaalde dingen die je in je oude leven wel deed doe je nu niet meer. Wat je doet op de zondag wordt anders. Bijbel lezen en bidden krijgt een plek in je dagelijkse routine. Bij iemand die als volwassene gedoopt wordt is dat heel zichtbaar: het oude leven en het nieuwe leven.

Toch is dit ook de symboliek wanneer een baby gedoopt wordt. Ook bij zo’n baby’tje zeggen we: het kan zo niet verder. Dit leven is uitzichtloos. Maar gelukkig, hij/zij mag een nieuw leven beginnen. Zo kort na de geboorte alweer een nieuw begin. Je tweede leven. Dat is een wonder. Bij de manier waarop wij dopen is dit niet zo duidelijk. De doop lijkt op wassen en zo wordt het ook benoemd: afwassing van de zonden. Maar zonden maken je niet in de eerste plaats vuil, ze doden je. Zonden zijn dodelijk. Wanneer je bij de doop letterlijk kopje onder gaat wordt dat veel zichtbaarder. Dopen is dan niet langer schattig maar vooral gevaarlijk. Je moet niet te lang onder water gehouden worden. Net zoals je niet te lang in zonden moet leven. En net zoals het mes bij de besnijdenis met evenveel gemak het hele leven zou kunnen nemen. In Kolossenzen 2 wordt gezegd dat de doop een begrafenis en een opstanding is. Jouw leven dat gericht is op het aardse wordt begraven en het leven dat gericht is op de hemel begint voor het eerst te ademen. Bij de doop door onderdompeling zijn twee dingen belangrijk, niet alleen het onder water verdwijnen maar ook het omhoog getrokken worden. Dat duidt op het nieuwe begin. Je mag verder. Niet in hetzelfde leven maar in een nieuw leven.

Zo is het evangelie van de besnijdenis van Jezus dat jij een nieuw begin mag maken. Onder de boog van Gods verbond. Dus in die ruimte waarin je mag groeien. Het nieuwe leven moet opgroeien, dat is niet in één keer af. Het nieuwe leven wordt klein geboren. Vervolgens moet het gevoed worden en moet het opgroeien tot volwassenheid. Nu gaat het me er niet om dat je voor jezelf gaat uitpuzzelen hoe ver jouw nieuwe leven al is. Wanneer je gedoopt bent heb je toen dat nieuw begin gemaakt. Maar is deze dag, 1 januari, de dag waarop de kerk de besnijdenis van Christus herdenkt, niet een heel goed moment om weer een nieuw begin te maken? Een verbondsvernieuwing. Mag je niet juist vandaag een nieuwe start maken in je relatie met God? Dus dat je je voorneemt om de ruimte die God je geeft volop te gebruiken? Dat je je voorneemt om de kansen en mogelijkheden die God geeft om te groeien in geloof met beiden handen aan te grijpen? Op een bepaalde manier maak je elke zondag een nieuw begin. Het is niet voor niets dat we samenkomen op de opstandingsdag van Christus, dat heeft een link naar ons opstaan in een nieuw leven. De zondag heeft ook de kleur van verbondsvernieuwing. Christus en zijn gemeente kijken elkaar diep in de ogen en gaan met nieuw enthousiasme weer samen verder. Maar als in de samenleving 1 januari het moment is om een nieuwe start te maken met goede voornemens laten we dat in de kerk dan toch ook doen. Maak vandaag een nieuw begin onder de boog van Gods verbond.

Want het belang is groot. Het nieuwe leven is je roeping en het is je redding. Dat het je roeping is lees je in Kolossenzen 3:15. Nadat er verschillende concrete dingen genoemd zijn waarin het nieuwe leven tot uiting komt, staat er samenvattend: ‘Laat in uw hart de vrede van Christus heersen, want daartoe bent u geroepen’. Het nieuwe leven is Gods doel met jou. Wil je tot je bestemming komen leef dan het nieuwe leven, het leven dat op de hemel gericht is. Maar behalve dat het nieuwe leven je roeping is, is het ook je redding. Luister maar naar Kolossenzen 3:4. Dit hoofdstuk begint met de aansporing ‘streef naar wat boven is, richt je op wat boven is, niet wat op de aarde is.’ En dan staat er: ‘En wanneer Christus, uw leven, verschijnt, zult ook u, samen met hem, in luister verschijnen.’ Oftewel, het nieuwe leven is je redding. Als je leven nu op Christus gericht is zul je bij zijn wederkomst delen in zijn hemelse heerlijkheid.

Dus maak vandaag een nieuw begin onder de boog van Gods verbond. Is het niet heerlijk dat dit kan? Mensen maken niet alleen graag goede voornemens maar veel mensen zouden ook heel graag opnieuw willen beginnen. Een nieuw begin na eerdere fouten. Je hebt verkeerde keuzes gemaakt, daardoor zijn er dingen misgegaan en nu zit je met de gevolgen. Zou jij dan niet een nieuw begin willen maken? Precies dat is wat God je aanbiedt: een nieuw leven. God draagt je het oude niet na. Het is niet zo dat het oude opeens verdwijnt, je zult er in veel gevallen mee moeten leren leven, maar God draagt het je niet na. Er is ruimte voor een nieuw begin. Door Jezus. Door de vergeving van de zonden. Zou jij een nieuw begin willen maken? Dan is 1 januari daar toch een heel geschikt moment voor?

Let vervolgens op de groei. Gods verbond is ruimte voor groei. Groei wordt zichtbaar in nieuwe beginnetjes. Ook als je zegt dat je nieuwe leven één keer begonnen is bij je doop, dan nog zijn er telkens weer nieuwe beginnetjes. Dat zijn de groeimomenten. Soms is dat een moment dat je zelf kiest, bijvoorbeeld vandaag, nieuwjaarsdag, soms overkomt het je ook. Er gebeurt iets in je leven, je wordt stilgezet en vervolgens verdiept je relatie met God. Groeien in de ruimte van Gods verbond is steeds volwassener worden in je geloof. Dat betekent dat je geloof stabieler wordt, dat je geloof tegen een stootje kan, dat je je verantwoordelijkheid kent en draagt, dat je jezelf dingen kunt ontzeggen, dat je oog hebt voor wat op lange termijn belangrijk is en dat je kunt delen. Dat zijn toch dingen die horen bij volwassen zijn? Zo gelden ze ook binnen het geloof. Ik verlang daarnaar. Naar een nieuw begin en naar groei in mijn geloof. Ik verlang naar vernieuwing van mijn leven, juist omdat ik baal van het oude.

En dan zegt de zonde dat het niet gaat lukken. De duivel herinnert me iedere keer weer aan al die momenten dat het fout ging. Dat goede voornemens in mijn geloof op niets uitliepen. De duivel laat me maar al te graag geloven: zie je wel, het lukt toch nooit. Herken je dat? Maar bedenk dat als je je roeping ontrouw bent, je het doel mist. Het nieuwe leven is je roeping als christen. Wie zijn roeping niet volgt mist zijn bestemming, je redding. Dat is de ernst van dit verhaal. Sta je er dan alleen voor? Moet je zelf dat gevecht met de zonde voeren? Nee. Jezus liet zich toch besnijden terwijl het helemaal niet nodig was? Was dat niet in onze plaats? Jezus onderging als onschuldige de besnijdenis. Hij liet het mes in zijn leven zetten. Niet om het kwaad uit zijn lichaam weg te laten snijden maar om het kwaad uit ons lichaam weg te laten snijden. Dat is de manier waarop Jezus ons bevrijdt van de zonde. De zonde heeft niet meer het laatste woord. Door de onschuldige Jezus te doden heeft de satan zijn rechten verspeeld. Zijn recht op jouw en mijn leven. Je bent van Jezus. Wie gedoopt is, is met Jezus begraven. Maar je bent ook met Jezus opgestaan om een nieuw leven te leiden.

Hoe ziet dat nieuwe leven er concreet uit? Hoe wordt dit praktisch? Paulus benoemt dat in Kolossenzen 2:6-8. Allereerst zegt hij: ‘Volg de weg van Christus Jezus’ (vers 6). Dat wil zeggen: blijf leven vanuit de genade. Laat Gods liefde groot zijn in je leven. Vertrouw daarop. Laat dat de basis zijn waarop je staat. Dat je weet dat het genade is waardoor jij verder kunt. Je toekomst hangt niet van jezelf en jouw inspanning af, maar je weet dat Gods genade de dragende kracht van je leven is.

Vervolgens zegt de apostel: ‘Blijf in hem geworteld en gegrondvest’ (vers 7). Dat is het beeld van een boom waarvan de wortels diep de grond in zijn gegroeid. Er moet heel wat gebeuren voor zo’n boom ontworteld wordt. Wortelen in Christus betekent dat je Hem kent, dat je op meerdere manieren met Hem verbonden bent, niet langs één lijn maar langs veel lijnen. Allerlei facetten van je leven zijn met Christus verbonden. En je weet: wat er onder de grond aan wortels is, is er boven de grond aan takken. Dat geldt ook in je relatie met Christus: hoe dieper en breder de band, hoe meer groei en vrucht.

De derde concrete aanwijzing voor het nieuwe leven is: ‘wees op je hoede’ (vers 8). Waarvoor? Voor menselijke tradities, voor de principes van deze wereld, voor de richting waarin de samenleving beweegt. Concentreer je op Christus alleen. Maak goed onderscheid tussen wat bij Hem vandaan komt en wat uit je eigen hart komt. Je eigen hart dat zo vaak vol is van de dingen van deze wereld. Behoed je hart. Laat het gevuld zijn met Christus en de dingen die Hij belangrijk vindt.

Dus groei vindt plaats wanneer je genade de dragende kracht van je leven laat zijn, wanneer je ervoor zorgt dat je leven op veel manieren verbonden is met Christus en wanneer je ervoor zorgt dat je hart vol is van Christus.

Hoe gaat dit lukken? Dit lukt niet in eigen kracht. Dat hoeft ook niet. Paulus heeft het over de volheid van God die in ons is (vers 9-10). Zoals God zelf in Christus was, zo is God ook in ons. Dat is best bijzonder als je daarover nadenkt. Tegelijk geloven wij toch dat de Geest van God in ons is? Dat Hij ons beïnvloedt, ons op de hemel richt, ons hart vult met datgene waar God van houdt. Dat is het eerste, de volheid van God is in ons. Het tweede waardoor het nieuwe leven gaat lukken is door de kracht van God (vers 12). Door Gods kracht werd Jezus opgewekt uit de dood. Diezelfde kracht werkt ook in ons. Wie gelooft in de opstanding van Jezus mag ook geloven in de opstanding van zijn eigen nieuwe mens. Vernieuw vandaag je band met God: maak een nieuwe begin onder de boog van Gods verbond. Amen.