‘Heer, U bent altijd bij mij,’ zo vat Opwekking 518 Psalm 139 samen. Is dat fijn? Ja. Dit maakt deze Psalm zo geliefd. God is altijd bij je. Je bent nooit alleen. Je staat er nooit alleen voor. God kent je verdriet. Hij kent je zorgen. Hij is er bij als jij op bed ligt. Hij is erbij wanneer je naar het ziekenhuis moet en in de wachtkamer zit te stressen. Hij is er wanneer je eenzaam bent. Hij kent je rouw. Hij kent de stille schreeuw van je hart. Wat is het heerlijk om zo’n God te hebben.

Daarom wordt deze Psalm zo graag gezongen. Deze Psalm staat op bemoedigingskaarten, op geboortekaartjes, op T-shirts. Er zijn zelfs mensen die verzen uit Psalm 139 op hun lijf laten tatoeëren. En ken je die rompertjes van ‘I am Gods original creation’? Dat gaat ook terug op deze Psalm. ‘U was het die mijn nieren vormde,’ of in de berijmde versie van ons kerkboek: ‘alles van mij draagt uw merk’.

God heeft levenslange persoonlijke aandacht voor je

Wat Psalm 139 zo geliefd maakt is het intieme. Het is opvallend hoeveel er ‘ik’ en ‘mij’ wordt gezegd in deze Psalm. We zingen niet ‘Heer, u doorgrondt en kent ons’, maar ‘Heer, u doorgrondt en kent mij.’ God weet wat jou bezig houdt. Want God was ook persoonlijk bij jouw levensbegin betrokken. Je bent een unieke schepping van God, ontstaan door Gods persoonlijke aandacht. En die persoonlijk aandacht van God voor jou blijft je leven lang. Dat is wat Psalm 139 vertelt:‘Heer, U bent altijd bij mij.’

Is dat fijn? Nee, niet als je porno kijkt. Als je ruzie maakt. Als je gemeen doet of oneerlijk. Als je verkeerde gedachten hebt. God kent die gedachten van jou, voor Hem is het niet verborgen. Hij doorgrondt en kent je. Heb je dat wel eens bedacht? Nergens ben je buiten Gods zicht. God kijkt dwars door je heen. Je kunt niets voor Hem verborgen houden. Niets van wat binnen in je is. Je motieven niet. Je gevoelens niet. Je verborgen zonden niet. Wat doet God eigenlijk met zijn hele diepe kennis van jou en jouw leven? Ik geloof nog steeds dat het heerlijk is dat God mij door en door kent, ook als ik bedenk dat Hij dus ook bij mij is wanneer ik verkeerd zit.

Zijn uitnodiging: Ik wil jouw leven leiden

Het evangelie hiervan is dat je God twee vragen kunt stellen. De eerste is: ‘zie of ik geen verkeerde weg ga.’ Een schadelijke weg. Een weg die schadelijk is voor mijzelf. Hoe vaak gebeurt dat niet dat je een weg inslaat, dat je iets doet, dat je iets van plan bent wat uiteindelijk alleen maar schadelijk voor je is? Het lijkt leuk, het lijkt je voordeel op te leveren, maar uiteindelijk word je er alleen maar minder van. ‘Zie of ik geen verkeerde weg ga,’ en laat mij dat dan ook zien en bekeer mij daarvan! De tweede vraag is: ‘en leid mij over de weg die eeuwig is.’ Here, leid mij zo in mijn keuzes dat ik die dingen doe die mij verder helpen op de weg naar het eeuwige leven. Wat sta je vaak voor keuzes in je leven. Grote beslissingen: doe ik het wel of doe ik het niet, die behandeling, die relatie? Ook dingen laten gebeuren kan een keuze zijn, is vaak een keuze. Maar wat is het moeilijk om de goede keuzes te maken. Hoe vaak tast je niet in het duister, weet je eigenlijk niet wat goed is. Of je weet wel wat goed is -liefhebben, trouw zijn, de vrede zoeken- maar je hebt niet de moed en de kracht om het te doen. Here, ‘leid mij over de weg die eeuwig is.’ Wijs mij niet alleen die weg, maar geef mij ook de moed om die weg te gaan en de kracht om op die weg vol te houden. Het is het laatste vers van deze Psalm, dit gebed: ‘Zie of ik geen verkeerde weg ga, en leid mij over de weg die eeuwig is.’

Hier loopt alles op uit in Psalm 139: God wil je leven op een unieke manier leiden. Want jouw leven is uniek. Er is geen ander leven zoals dat van jou. Je leven is uniek in de schadelijke keuzes die je maakt en je leven is uniek in hoe God je naar het eeuwige leven leidt. Iedere heilsweg is uniek: God gaat met ieder mens een eigen weg naar het eeuwige leven. Dit is dus wat God wil doen met zijn diepe kennis van jou en jouw leven. God kent je door en door. Hij doorgrondt en kent je. Hij doorziet je gedachten. Hij weet wat je moeilijk vindt, waar je mee worstelt. Je hebt een God die jou beter kent dan dat jij jezelf kent. Maak daar gebruik van. Dat is de uitnodiging die God doet. Dat is het gebed dat God je hier voorzegt.

Twee vragen aan God

    Zie of ik geen verkeerde weg ga

Maar wat gebeurt er als je dit bidt? Dat eerste: ‘Here, zie of ik geen verkeerde weg ga.’ Stel dat God ziet dat de weg die jij voor ogen hebt inderdaad verkeerd is. Schadelijk. Voor jezelf. Voor anderen. Misschien ook wel voor je relatie met God. Maar jij zit klem. Je ziet geen andere uitweg. Hoe moet God je gebed dan verhoren? En toch, alleen al door het te bidden ontstaat er in je hart openheid voor een andere weg. Een moeilijkere weg, een weg waarvan je weet dat het beter is maar waar je uit jezelf de kracht niet voor hebt. Een weg van liefde en trouw, een weg van gehoorzaamheid, van doen wat goed is. (Als je die openheid niet hebt merk je dat aan je zwijgen naar God, je houdt het buiten je gebed of je bidt helemaal niet meer.) Maar je vraagt met dit gebed ook aan God om het je te laten zien. ‘Here, zie of ik geen verkeerde weg ga, maar laat mij dat ook zien.’ Breng mij tot het inzicht dat de weg die ik voor ogen heb schadelijk is. Wat is dat een taai proces. Wat duurt dat vaak ook lang. Gun jezelf de tijd om daar goed over na te denken. Geef God de tijd om jou te laten zien dat de weg die jij wilt kiezen verkeerd is. God doet dat door de bijbel: een gedeelte dat opeens naadloos aansluit op jouw situatie. God doet dat ook door mensen die met je praten. Zoek dat zelf ook op, vraag mensen of de weg die jij wilt inslaan een goede, bijbelse weg is. En dan, als je het inziet, als je tot de overtuiging bent gekomen dat de weg die jij voor ogen hebt niet goed is, dat die schadelijk is, voor God, jezelf en anderen, dan komt de belangrijkste vraag: Here, bekeer mij. Haal mij terug. Misschien sta je nog helemaal aan het begin van die schadelijke weg. Misschien moeten de plannen nog werkelijkheid worden, moeten de eerste stappen nog gezet worden. Here, haal mij terug van deze weg. U ziet, u weet dat deze weg verkeerd is. Nog veel meer en veel beter dan ik. U ziet waar dit eindigt. U kent mij. U hebt mij immers gemaakt. Dit is een gebed waarmee je tegen jezelf ingaat. Misschien zijn dat wel de mooiste gebeden, je levert je uit aan God. Want je hebt een God die jou beter kent dan dat jij jezelf kent. Bijzonder hè? God weet al wat je van plan bent nog voordat het jou door het hoofd schiet. God weet al wat je wil gaan zeggen nog voordat het in jou is opgekomen. God kent jouw plannen al voordat ze jou op het netvlies staan.

    En leid mij over de weg die eeuwig is

Is dit evangelie? Moet je hier blij mee zijn? Ja. Je hebt een God die jou beter kent dan dat jij jezelf kent. Het mooie daarvan is dat zijn plannen met jou ook beter zijn. Beter dan jouw eigen plannen met jezelf. God kent je toch? Hij heeft je toch gemaakt, Hij is toch altijd bij je? Jouw eigen plannen hebben altijd iets van korte termijn plannen. Hoever kun je nou helemaal vooruit kijken? Maar ook als jij het plaatje van je leven al helemaal voor jezelf hebt uitgestippeld -en hoe anders kan het dan nog gaan- toch zijn Gods plannen met jouw leven beter dan je eigen plannen. Ik denk aan Jeremia 29:11 waar staat: ‘Mijn plan met jullie staat vast - spreekt de HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: ik zal je een hoopvolle toekomst geven.’ God wil jouw leven hier op aarde zo leiden dat je uitkomt bij het nieuwe Jeruzalem. Die stad waar Hij woont, waar Hij koning is. De stad waar jouw leven nooit meer sterft. Waar je leven wordt zoals het altijd had moeten zijn. Een leven vol vreugde en vrede, een leven dat helemaal tot zijn bestemming is gekomen. Leven zoals leven moet zijn. Vraag God om je leven zo te leiden dat Hij daar met jou uitkomt. ‘Leid mij over de weg die eeuwig is.’ Ook daarvoor is het nodig dat God je kent. Juist dit vraag je aan Hem die jou door en door kent. Iedere weg naar God en zijn paradijs is uniek. Niemand gaat dezelfde weg omdat geen leven hetzelfde is. Niemand leeft in precies dezelfde tijd, op precies dezelfde plaats, in precies dezelfde situatie. Niemand komt voor precies dezelfde vragen en uitdagingen te staan. God kent je. Hij heeft een unieke weg van verlossing en vernieuwing voor je uitgestippeld. Altijd door Jezus, dat is voor ieder mens hetzelfde. Maar hoe jij door Jezus het eeuwige leven ontvangt dat is een unieke weg in jouw leven. God kent je door en door. Hij was persoonlijk bij je levensbegin betrokken. Hij is altijd bij je. Maak daar gebruik van. Vraag Hem je over de weg te leiden die eeuwig is.

God wil de door Hem zo mooi geschapen mens redden

God nodigt je uit tot het stellen van deze twee vragen aan Hem omdat Hij je wil redden. En niet alleen jou maar ieder mens. God heeft de mens zo mooi gemaakt, geweven in de moederschoot, ieder stukje van het lichaam heeft Hij ontworpen en gevormd. ‘Wonderbaarlijk is wat u gemaakt hebt’ (Psalm 139:14). Het mens zijn is zo vol van mogelijkheden, lichamelijk, geestelijk, op relationeel gebied, hoe mensen leren, hoe mensen denken en handelen en zich bewust zijn van zichzelf en hun omgeving. Die mens wil God redden van verloren gaan, van verdwijnen. Die mens wil Hij eeuwig leven geven. Paulus zegt in 1 Timoteüs 2:4: ‘God wil dat alle mensen worden gered en de waarheid leren kennen.’ En die waarheid is Jezus Christus, de bemiddelaar tussen God en mensen. De hemelse Hogepriester in functie (Hebreeën). Dat is wat God doet met zijn diepe kennis van jou en jouw leven: Hij geeft zijn Zoon.

Komende week gaat het smash for life team aan de slag. Zij bereiden zich dit weekend voor vanuit de tweede brief van Paulus aan Timoteüs met prachtige, bemoedigende teksten. ‘Schaam je er niet voor om van je Heer te getuigen,’ want ‘God heeft ons een geest van kracht, liefde en bezonnenheid gegeven’ (2 Timoteüs 1:7-8). En: ‘Geef door wat je zelf ontvangen hebt’ (2:2). En: ‘je bent volledig toegerust voor je taak met het woord van God op zak,’ want ‘elke schrifttekst is door God geïnspireerd’ (3:16-17). God zelf spreekt in de bijbelwoorden. Zo mogen jullie deze week in gaan. Maar ook met Psalm 139: God wil de mens die Hij zo schitterend heeft geschapen (jullie zullen dat wel merken in de contacten die jullie hebben) redden, door Jezus. En herstellen, door de heilige Geest. God wil de mens eeuwig leven geven. Psalm 139 is een hele intieme, persoonlijke Psalm. Daarom lijkt het erop dat het alleen over God en jou gaat. Maar dat is niet zo: God kent niet alleen jou persoonlijk, God kent ieder mens persoonlijk. Iedereen kan deze Psalm lezen en op zichzelf betrekken. God nodigt iedereen uit dat laatste vers te leren bidden: ‘Zie of ik geen verkeerde weg ga en leid mij over de weg die eeuwig is.’ En jouw plek in dit grote verhaal van redding is dat jij mensen dat laat zien. Dat jij over deze God vertelt. Die God die een mens nog beter kent dan dat hij zichzelf kent. Die God die nog betere plannen met een mens heeft dan mensen voor zichzelf hebben. ‘Hoe talrijk zijn uw gedachten God’ (Psalm 139:17). Meer dan zandkorrels op het strand. Kun je je dat voorstellen? God heeft meer gedachten dan zandkorrels op het strand. En het zijn stuk voor stuk heerlijke gedachten, kostbare plannen die Hij met mensen heeft. Op die plannen sluit smash for life aan. God wil ieder mensenleven op een unieke manier leiden. Dat is evangelie, blijde boodschap, voor wie God vertrouwt als de God met de goede plannen. Als je God vertrouwt als de God met de goede plannen dan kun je dit bidden: zie of ik een verkeerde weg ga en leid mij op de weg die eeuwig is. Als je God vertrouwt als de God met de goede plannen is dit een gebed dat je anderen wilt leren.

Doorgrond mij tot op het punt dat u Jezus in mij ziet

Maar, die blijvend verkeerde wegen in je leven dan? De zonden waar je niet los van komt, ondanks je strijd tegen die zonden? Of die verkeerde wegen die blijvende sporen in je leven hebben achtergelaten; - is het wel handig om God te vragen daar naar te kijken? Hoe gaat God daarmee om, ziet Hij verkeerde wegen door de vingers? Ziet Hij verkeerde wegen en laat Hij het er vervolgens bij zitten? Nee, God spreekt de onschuldigen vrij maar Hij straft de goddelozen. Onschuldig ben je als je de weg van de vergeving gaat. Als je een beroep doet op Jezus Christus. Op zijn offer aan het kruis. Op zijn pleiten voor jou bij Gods troon. Jezus is de Onschuldige. In zijn persoon, door jouw geloof, ben jij onschuldig voor God. Vraag God je te doorgronden tot op het punt dat Hij zijn Zoon in je ziet. Daarvoor gaf God zijn eigen Zoon. Vanuit zijn diepe liefde voor de mens. Zo komt het goed met je.

Maar dan zie je ook hoe erg het is wanneer Jezus wordt afgewezen. Dat is een afwijzing van Gods liefde. Dat zijn die moeilijke verzen 19-22: ‘God, breng de zondaars om.’ Ik kan me voorstellen dat je het moeilijk vond om ze te horen bij het voorlezen. In Opwekking 518 worden deze verzen niet bezongen. Ook het lied Still With You van Sons of Korah, een prachtige berijming van Psalm 139, laat deze verzen buiten beeld. En laten we eerlijk zijn, ook als wij Psalm 139 uit het Gereformeerd Kerkboek zingen dan worden vers 9 en 10 nooit opgegeven. We vinden dit lastig: zo’n mooie Psalm maar dan die vreselijke verzen over ‘zou ik niet haten wie u haten, Here?’ Kinderen weten het maar al te goed: je mag helemaal niet haten. Toch passen deze verzen juist heel goed in deze Psalm. Ik zeg niet dat je ze nou direct moet bidden: ‘Heer, breng de zondaars om’. God heeft geduld met deze wereld en met allen die Hem niet kennen, nog niet kennen of niet willen kennen. Dat is ook zijn liefde. Het is het geduld van Jezus die regeert in de hemel (je ontdekt dat in het boek Openbaring). Maar het is ook de liefde van God dat Hij eens die wereld schept waar zonde niet bestaat, waar zondaars niet kunnen leven, waar geen bloed meer vergoten wordt en waar niemand meer is die God en zijn liefde afwijst. Dan wordt God aanbeden door iedereen. Voor die aanbidding gaat God ruimte maken. God doet dat op een rechtvaardige manier: de onschuldigen spreekt Hij vrij, de goddelozen straft Hij. God geeft ieder mens wat hij of zij verlangt. Wil jij met God leven, dan krijg je het leven met God. Wil je leven zonder God, dan krijg je het leven zonder God.

Bid die twee regels uit vers 24. Doe dat maar eens een week lang. ‘Heer, zie of ik geen verkeerde weg ga,’ en ‘Heer, leid mij over de weg die eeuwig is.’ En bekijk dan je eigen wegen, je plannen en wat je wilt gaan doen door de ogen van God. Zet biddend de bril van God op: is wat ik nu van plan ben schadelijk voor me of is het een stap op de weg naar het eeuwige leven? Vraag God jou te leiden in je leven. Want Hij doorgrondt je, Hij kent je, in Christus. Amen.