Gods almacht

11 maart 2007

Kan God een steen maken die Hijzelf niet kan optillen? Een kritische vraag over Gods almacht. Het evangelie zegt: in Christus zien wij Gods almacht. Zijn lijden in zwakheid is het centrale antwoord op al onze vragen over Gods almacht.

Lezen: 1 Korintiërs 1:18-31

Tekst: 1 Korintiërs 1:24-25

Hoe kan de Almachtige Zoon van God hangen aan een kruis om daar te sterven? Hoe is Hij daar terecht gekomen? Is dat niet vreemd? Is het niet met elkaar in tegenspraak: ‘De machtige Zoon van God, sterft -gebroken door mensen- aan een schandpaal. Is Hij dan niet machtig? Almachtig? Net als zijn Vader? Mist Jezus hier de almacht van de Drie-enige God die Hij is? Wanneer omstanders roepen: ‘Kom af van dat kruis als u kunt’, kan Hij dat dan niet? Maar als Hij dat wel kan, omdat Hij de Almachtige Zoon van God is, dan laat zijn hangen aan het kruis dus iets ander zien. Dan toont zijn hangen aan het kruis zijn diepste wil en liefde! Jezus wil aan het kruis hangen. Vanuit zijn liefde voor de wereld. De Almachtige Zoon van God hangt daar aan het kruis omdat Hij bewust zijn macht niet gebruikt! Wat een kracht had Hij nodig om dat te kunnen. Om, wetend wat Hem te wachten stond, dat verschrikkelijke lijden in te gaan. Wie de Almachtige Zoon van God ziet hangen aan het kruis ontdekt Christus’ diepste liefde voor ons. Ja en hij of zij ontdekt ook onze eigen onmacht.

 

Thema voor deze preek is:

Christus is Gods kracht

Een preek over de Almacht van God, een preek over de lijdende Christus.

 

Die vraag hoe het kan dat de Almachtige Zoon van God sterft aan een kruis is belangrijk. Om daar een antwoord op te vinden. Omdat we juist zo ontdekken wat Gods almacht inhoudt. En omdat we gaan begrijpen wat de aard is van Jezus’ verlossingswerk. Kijk, normaal als iemand mensen wil bevrijden uit een vijandelijke macht, dan wordt er een aanvalsplan bedacht. Met daarin het gebruik van geweld. Je moet de vijand immers uitschakelen. Het liefst met overmacht.

 

Maar Jezus doet het anders. Hij gaat niet door geweld een einde maken aan de strijd, maar door zwak te zijn. En juist alle macht af te leggen. Hij gaat winnen door te verliezen. Jezus neemt niet de tactiek van zijn tegenstander over, hard tegen hard, maar Hij blijft trouw aan zichzelf. Aan zijn eigen tactiek, vooral aan zijn eigen identiteit. Wij hebben geen God van geweld maar van liefde. Geen God die op zijn strepen staat maar een zachtmoedig God. Wij hebben geen God die vrede bewerkt door strijd maar een God die vrede bewerkt door zichzelf te laten verslaan. Wie daar oog voor krijgt begint God te eren.

 

Maar hoe kan dat dan? Hoe kan Jezus nou winnen door te verliezen? Dat heeft alles te maken met wie Hij is. Hij is God en mens. En pas wanneer Hij zich zijn menselijk leven laat afnemen, wordt zijn godheid iets waar niemand meer omheen kan. Dood deze mens, en Hij blijkt nog machtiger te zijn dan je ooit voor mogelijk had gehouden. Door zich te laten verslaan komt Jezus’ ware identiteit aan het licht. Daarom strijdt Jezus niet voor het behoud van zijn leven. Of zijn eer of positie. Hij kan dat alles verliezen. Juist door dat alles te verliezen blijkt de echtheid ervan. Neem zijn leven van Hem af, en Hij blijkt het in zichzelf te hebben. Neem zijn menselijke waardigheid van Hem af, en Hij blijkt een hemelse heerlijkheid te bezitten. Neem zijn positie van Hem af, verneder Hem, en Hij blijkt er niet door te veranderen. Sterker nog, dan pas zie je dat Hij een hogere positie inneemt dan al zijn tegenstanders. Want zijn leven, zijn eer en zijn positie liggen vast in Hem, en niet in wat de mensen daarvan zeggen of vinden. Juist wanneer mensen Hem niet eren maar Hem verguizen en vernederen, straalt zijn heerlijkheid vanuit Hemzelf naar buiten. Zijn onaantastbare godheid en almacht blijkt wanneer Hij zich laat verslaan als mens. Jezus strijdt ook niet voor zichzelf, nee Hij strijd maar voor één ding: vrede. Een vrede die ontstaat wanneer erkend wordt wie Hij werkelijk is.

 

En dat heeft er alles mee te maken dat God mensen niet wil dwingen Hem te vereren. Hij wil juist mensen voor zich winnen. Doordat zij innerlijk overtuigd zijn van majesteit, zijn koningschap en zijn almacht. Ik hoop dat u dat ook zo ervaart. Niet Gods kracht, niet zijn kunnen is de inhoud van zijn almacht, maar zijn liefde. En die liefde van God wordt het meest zichtbaar in Christus. Dat God Hem, zijn enige, zijn geliefde Zoon overgaf om het met de mens weer goed te krijgen. En daarom zegt de apostel Paulus in 1 Korintiërs 1:24: ‘Christus is Gods kracht’. En als mensen dat zwak vinden, als mensen dat lijden van Christus een teken van onmacht vinden, jammer! Want die bewuste, gekozen zwakheid aan het kruis, van de Almachtige Zoon van God, toont juist de macht van zijn liefde. Zijn liefde om mensen met zich te verzoenen, de relatie te herstellen. En daarin is Hij sterker dan mensen! Geweld en dwang zijn hier het echte zwaktebod. God wil winnen door zijn liefde in de strijd te gooien. Zijn machtige liefde. Onthou dit: in de goddelijke onmacht aan het kruis, zit de goddelijke almacht van de verzoening!

 

Het verlossingswerk van God, zijn heilsmacht, is zonder twijfel een macht die benoemd moet worden als almacht. Maar er moet meer over Gods almacht gezegd worden. Want er worden ook vragen gesteld over Gods almacht. Bijvoorbeeld deze: ‘Kan God een steen maken die Hij zelf niet kan optillen?’ Dit is natuurlijk een vraag die ongeloof verraadt. Een kritische vraag die niet bedoeld is om Gods almacht beter te leren begrijpen maar om Gods almacht belachelijk te maken. Toch wil ik op deze vraag ingaan. ‘Kan God een steen maken die Hij zelf niet kan optillen?’ Nee, natuurlijk niet. Maar dat doet niet af aan zijn almacht! Want Gods almacht is niet het maximum van macht -een mens kan machtig zijn, maar God is altijd machtiger- nee, Gods almacht is een kenmerk van zijn eigenschappen. God kan alles wat Hij wil. In zijn wezen loopt Hij niet tegen beperkingen aan. Maar dan zijn er dus ook dingen die God niet kan. God kan niet iets doen wat ingaat tegen hoe Hij is. De Almachtige God kan sommige dingen niet, echt waar! De bijbel leert ons dat. Luister maar naar 2 Timoteüs 2:13. Daar wordt over God gezegd: ‘zichzelf verloochenen kan hij niet.’ En in Hebreeën 6:18 staat: ‘het is onmogelijk dat God liegt’. En Jakobus 1:13 zegt: ‘God kan niet door het kwade verzocht worden’. Eigenlijk natuurlijk allemaal heel logisch. Maar doet dit dan niet af aan Gods almacht? Nee. Want het gaat hier niet over menselijke almacht, maar over de almacht van Gods wezen. En dan geldt: wat God kan en wat God wil zijn niet van elkaar te scheiden. Gods almacht is niet het maximum van menselijke macht. Gods almacht verschilt niet gradueel maar essentieel van alles wat wij macht noemen. Gods almacht houdt in dat Hij in zijn wezen en handelen nergens tegen beperkingen aanloopt. De maat van het mogelijke ligt in God zelf. God kan alles wat Hij wil. En wat Hij niet wil, kan Hij ook niet. Dat is -als je er goed over nadenkt- nou juist de ellende van de mens: dat je kunt doen, wat je niet wil. Bijvoorbeeld zondigen; de menselijke machteloosheid ten top. Denk aan het slot van Romeinen 7.

 

Er zijn ook vragen te stellen over Gods almacht die niet voortkomen uit ongeloof. Maar vragen die echt gesteld worden om Gods almacht beter te leren begrijpen. Zo kun je vragen naar de wonderen van God. En de wonderen die Jezus doet. Zien wij Gods almacht niet vooral in de wonderen? Denk aan een tekst als Genesis 18:14: ‘Zou voor de Here iets te wonderlijk zijn?’ Op zich kun je dat wel zo zeggen, dat wij Gods almacht zien in de wonderen. Maar de valkuil is dan opnieuw dat we die wonderen bekijken vanuit menselijk standpunt. En ja, dan is het opwekken van een dode een zeer machtig iets. Iets waartoe wij onmachtig zijn. Maar Gods macht is niet het superlatief van menselijke macht. Gods macht is nu juist heel anders. Van een heel andere orde. Blijf daarom altijd bedenken dat de wonderen niet laten zien wat God kan, maar wie God is! Zo zien we in het wonder van het laten stilstaan van de maan boven het dal van Ajjalon (Jozua 10): God is de Schepper. En in het wonder van de uittocht, dat God Heerser is over heel de aarde. En in het wonder van Jona die in leven bleef in de vis: God is de Geduldige. In de genezingswonderen van Jezus: God is de Genezer van het leven, niet alleen fysiek, maar vooral ook geestelijk! En in het wonder van Jezus’ opstanding uit de dood zien we dat God de Overwinnaar is.

 

Wonderen laten dus niet zozeer zien wat God kan, maar wie Hij is. Dit geldt ook voor het wonder van de verlossing. Het wonder van genade voor mensen. Wat laat dat grootste wonder zien? Dat God de almachtige Vader is. In de geloofsbelijdenis zeggen we: ‘Ik geloof in God de Vader, de Almachtige.’ Maar de oorspronkelijke tekst kan ook vertaald worden met: ‘Ik geloof in God, de almachtige Vader’. Gods almacht staat in het licht van zijn Vaderschap. Vanuit 1 Korintiërs 1 zagen we al: Christus is Gods kracht. In Christus zie je Gods kracht. Gods almacht is niet een anonieme macht. Ook geen abstracte macht. Het kan dus ook geen onderdrukkende of tirannieke macht zijn. Want Gods macht is altijd verbonden met Hemzelf, met wie Hij is. En Hij is de liefdevolle God die omwille van zijn heiligheid een genadeweg opende voor de mens! De almacht van God is altijd de almacht van zijn heilige liefde. Gods almacht openbaart zich in zijn daden. Daden waaruit je God leert kennen. Denk aan de preek van vorige week zondag. God toont zijn macht in het vervullen van zijn beloften. Beloften die Hij in het verleden deed. Maar dat betekent dus ook wat voor de toekomst. Gods Almacht strekt zich uit naar de toekomst. Omdat zijn almacht verwachtingen schept voor alles wat nog werkelijkheid kan worden. In Christus. Hij is Gods kracht!

 

God zegt dus in zijn Woord: in Christus zie je mijn kracht. Mijn almacht. De almacht van mijn liefde. Mijn liefde zal winnen. En alles gaan beheersen. Waarom zegt God dit? Om mensen voor zich te winnen! Dat zij bij deze God willen gaan horen. Dat zij kiezen voor een leven in liefde, in plaats van leven vanuit haat en achterdocht en opkomen voor zichzelf. Wat doen wij met dit evangelie? Laten wij ons winnen? Ga eens na bij jezelf: werkt Gods almacht in jou? En wat merk je daar dan van? En wat merkt je omgeving daarvan? Maar kan dat dan? Kun je zeggen dat Gods almacht in een mens werkt? Natuurlijk! Je bent toch geschapen door Gods macht? En je leeft toch op deze aarde onder Gods bestuur? Wat dacht je dat het belang was van deze preek? Dat is toch dit, dat als je gelooft in Gods almacht, dat dat dan toch wat moet betekenen voor jouw leven?! Dus nogmaals: wat merkt u, wat merk jij, van Gods almacht in je leven?

 

Is het vaak niet zo dat we dagen lang leven zonder te denken aan Gods almacht? Dan denken we het zelf wel te redden. En we vechten onze eigen strijd tegen de zonde, en voor het geloof. En we vergeten te bidden om Gods kracht. Waarom? Omdat we leven in de veronderstelling dat er toch geen spectaculaire dingen te verwachten zijn? Andere christenen, en andere kerken denken daar soms duidelijk anders over. Wonderen worden van God verwacht en afgebeden. Maar moet het bij ons die kant op? In de gemeente en in ons persoonlijk leven? Laten we om die vraag te beantwoorden even teruggaan naar 1 Korintiërs 1: Christus is Gods kracht. Dat is ook het thema voor deze preek. Gods almacht heeft alles te maken met zijn Vaderschap. Gods almacht is vooral zichtbaar in zijn verlossingswerk. Wil God niet juist dat wij voor onze verlossing alles van zijn almacht verwachten? En is dat ook niet gewoon onze enige hoop? Denk bij Gods almacht vooral aan de verlossing van je leven! En verwacht dan grote dingen. En bid om spectaculaire overwinningen. Op zonde in je leven. Op de zwakte van je oude mens. Op verslavingen die telkens terugkeren. In 1 Korintiërs 6:14 wordt gezegd dat God met de macht waarmee Hij Jezus opwekte uit de dood, ook ons zal opwekken. In een nieuw en gezond leven. Fysiek, maar ook geestelijk. En als wij geloven in die macht van God dan begint dat toch nu al? In dit leven? Op aarde? Moeten wij daar niet aan denken als we ons afvragen waar we Gods almacht opmerken in ons leven?

 

En dan ligt het niet aan een zwakte in Gods macht dat de zonde in ons nog niet volledig overwonnen wordt. God werkt niet met dwang. Hij wil mensen innerlijk overtuigen. Laten we God daar ook maar voor danken! Maar dit kost wel tijd. Gelukkig geeft God ons die tijd. Gods macht is dus ook ruimtescheppend: God geeft de mens macht. Om -als donkerste mogelijkheid- Hem af te wijzen. God roept op ‘de weg van Christus’ te gaan. In Hem, in Christus, zien wij Gods almacht. Liefdemacht. God wil zielsgraag dat wij die weg gaan. En wat een troost gaat daar van uit: Als de Almachtige zich inzet voor jouw verlossing dan komt het goed! Met Hem! Door Jezus! Maar zoek je het in eigen kracht -wijs je Jezus af- ja dan sta je zwak. Vreselijk zwak. En je onthoud God ook zijn eer en roem. Het slot van 1 Korintiërs 1 loopt uit op een citaat uit het Oude Testament, je vindt het bij Jeremia en in de Psalmen: ‘Wil iemand zich op iets beroemen, laat hij zich op de Heer beroemen.’ Wie het zoekt in eigen kracht, en laks is in het bidden om de werking van Gods almacht in zijn of haar leven, onthoudt God deze roem. Moge de Here ons helpen om zijn almacht te roemen, onder andere door daar veel om te vragen, en ons daar met heel ons hart voor open te stellen. Dat is: voor Christus. Hij is Gods kracht. En vergeet niet dat de belijdenis van Gods almacht op de toekomst gericht is. Wij geloven dat bij God meer mogelijk is dan nu al werkelijkheid is geworden.

 

Ik kreeg een vraag uit de gemeente: Heeft God een bedoeling met het lijden? Geweld, het sterven van jonge mensen, telkens bericht de media er over. In het kader van Gods almacht formuleer ik de vraag zo: ‘Kan God -met zijn almacht- niet nu vast een einde maken aan het lijden, en de dood?’ Ja, dat kan Hij. Wil Hij dat dan niet? Nou, wat God betreft was er nooit ellende geweest. Maar waarom gebeurt het dan niet?! Omdat er blijkbaar nog mensen zijn die bekeerd moeten worden. God is al wel zover, maar de wereld, de mens nog niet.

 

En dan is er nog een punt dat aandacht vraagt in een preek over Gods almacht. Hoe zit het met de verhoring van onze gebeden om bijvoorbeeld genezing? Heeft God het vermogen om ons alle goeds te geven? Ja! Heeft God ook de wil om ons alle goeds te geven? Opnieuw: Ja! Maar waarom ontvang ik dan niet altijd waar ik om bid? Voor velen in Nederland is het uitblijven van verhoring van het gebed een reden om niet meer te geloven in Gods almacht. Opnieuw moeten we hier naar de kern van Gods almacht: Christus. Heeft God de talloze gebeden in het Oude Testament om de komst van de Messias niet verhoord? En verhoort God het oprechte gebed om geloof en om zijn heilige Geest niet? Houdt God zich ooit doof voor wie Hem in waarheid roepen? En is er één dag in de geschiedenis van deze wereld geweest waarop God niet gewerkt heeft aan de verlossing en het herstel van zijn schepping? De vraag is: waar bid je eigenlijk om? En de bijbel laat ons zien dat wij al onze noden en behoeften bij God neer mogen leggen. Maar laten we voor onszelf dan ook de verbinding leggen met Christus en zijn koninkrijk. Vraag jij om energie en kracht? Oké, maar dan toch wel om te gebruiken in dienst aan God. Vraag jij om genezing van dodelijke ziekte? Prima, maar dan toch wel om in de levenstijd die je graag nog ontvangt God te loven en te prijzen. Of je kinderen op te voeden voor de Heer, en je man of vrouw te helpen op de weg naar Gods koninkrijk. Laten wij telkens proberen de vraag om inzet van Gods almacht te verbinden met Gods heilige liefde. Dat is met Christus. Oftewel: onze verlossing, en de verlossing van deze wereld.

 

Zo krijg je ook het uitzicht in beeld dat Gods almacht ons biedt: je mag leven uit Gods almacht. Je mag Gods almacht in je leven ontvangen. En dus de krachtige werking van Gods liefde. En winst in de strijd tegen zonde en onheiligheid. En de zekere garantie dat het goed is tussen God en jou. De almacht van Gods liefde, de almacht van zijn heiligheid, en de almacht van zijn recht. Gods almacht kenmerkt zijn eigenschappen. Ja en met Gods almacht nu in je leven, en lopend op de weg van Christus, mag je uitzien naar de ontmoeting met de Almachtige. Jezus ging ons voor, Hij voer op naar de hemel, ‘en zit aan de rechterhand van God, de almachtige Vader’. Amen.