Zojuist is Livia gedoopt en straks zal Marleen belijdenis doen van haar geloof. Door omstandigheden en persoonlijke keuzes is dat in één dienst terecht gekomen. Je kunt je afvragen, wat hebben doop en belijdenis doen met elkaar te maken? Marleen is als baby’tje gedoopt en van Livia hopen jullie dat ze eens belijdenis zal doen van haar geloof. Laten we eens nadenken over de tijd daartussen. Wat kleurt de tijd tussen doop en belijdenis doen? Ik denk: opvoeding, catechisatie en volwassen worden. Volwassen worden in het geloof. Je zou kunnen zeggen, in de tijd tussen doop en belijdenis doen ben je leerling. Je leert over God, over zijn beloften en over het leven met Hem.

Nu is in het gedeelte dat we gelezen hebben de term breder. Een leerling van Jezus is iemand die zijn hele leven aan Hem wil wijden. Je blijft dus ook leerling na het belijdenis doen. Het is een levenslang leren, je leert God en je naaste steeds meer lief te hebben. De aard van het leren verandert daarmee ook, want het gaat niet om kennis maar om de manier waarop je in het leven staat. Wat heeft jouw hart, waar ben je vol van, waar verlang je naar? Je zou kunnen zeggen, dit is niet zozeer een kwestie van leren als wel van oefenen. Feitjes over God kun je uit je hoofd leren maar elke dag met God leven moet je oefenen. Het is de theorie en de praktijk. En waar de theorie nog in je hoofd zit, bij de praktijk gaat het over wat jij doet. Juist bij de praktijk van het geloof wordt het spannend, want de praktijk maakt zichtbaar hoe diep het geloof bij jou zit.

Jezus zegt: als je op die manier leerling van mij wilt zijn, met een geloof dat doorwerkt in de praktijk van elke dag, dan moet je dingen opgeven. Ik heb het een jongere wel eens horen zeggen: ik ga nu nog geen belijdenis doen want dan kan ik bepaalde dingen niet meer doen, dan moet ik misschien wel stoppen met drinken en uitgaan. Die jongen had het goed begrepen: als je belijdenis doet maak je een keus. Ook dat kleurt de tijd tussen doop en belijdenis doen, het loopt allemaal uit op een keus: wil ik met God leven, wil ik mijn leven laten vernieuwen door zijn Geest? Bij de opvoeding zul je als ouders je kind voor die keus moeten zetten en bij die keus moeten begeleiden. Maar die keus voor Jezus is tegelijk een keus tegen andere dingen. Kiezen is verliezen, zeggen we wel eens. Als ik A kies, kies ik B niet. Als ik voor een bepaalde opleiding kies, laat ik andere mogelijkheden liggen. Daarom is de keus om te gaan geloven, om God en de naaste te willen liefhebben en dienen, een grote keus. Een keus waar je heel goed over nadenkt. Dat heb jij ook gedaan, Marleen. Met als resultaat dat je met des temeer overtuiging hier zit vanmiddag. Jij hebt een afweging gemaakt. Ik mocht daar getuige van zijn in de gesprekken die we hadden afgelopen jaar. Je zou kunnen zeggen, jij hebt berekend wat het je ging kosten. Als ik voor Jezus kies dan laat ik dit los. Als ik belijdenis doe in deze kerk dan heeft dat die en die consequenties. Soms hadden je overwegingen ook deze achtergrond: als ik nu belijdenis doe kan ik het dan wel volhouden? Hoe weet ik of ik mijn belofte kan waarmaken?

Als je in het gedeelte dat we gelezen hebben kijkt naar wat je moet opgeven om met Jezus te leven, kun je best schrikken. ‘Wie mij volgt, maar niet breekt met zijn vader en moeder en vrouw en kinderen en broers en zusters, ja zelfs met zijn eigen leven, kan niet mijn leerling zijn’ (vers 26-27). ‘Wie geen afstand doet van al zijn bezittingen, kan mijn leerling niet zijn’ (vers 33). Is dit niet erg veel gevraagd? Ik merk aan mezelf dat ik het moeilijk vind om dingen op te geven. Hoe gaat dit ooit lukken? Is Jezus hier niet erg scherp? Denk hier eens voor jezelf over na, heb jij wel eens iets opgegeven? Wat deed dat met jou en hoe voelde je je daarna?

In Lucas 14 komt Jezus vervolgens met dat verhaal van het bouwen van een toren en van een koning die oorlog gaat voeren. Je wilt niet uitgelachen worden omdat je ergens aan begon maar het niet kunt afmaken. Het voorbeeld van een oorlog is nog heftiger, dan gaat het niet om uitgelachen worden maar over ten onder gaan. Maar wacht even, is dit serieus wat Jezus hier zegt, moet je als mens de kosten berekenen van het leven met Jezus? Kun je die kosten wel berekenen? Je weet niet of je te maken krijgt met vervolging of dat mensen vanwege je geloof niet met je willen omgaan. En gesteld dat je de kosten van het leven met Jezus kon berekenen, zou je het dan nog doen? Zou je dan niet zeggen, de prijs is te hoog? Ik denk dat we nu de verkeerde kant op zitten te kijken. Het gaat er niet om dat wij de kosten moeten berekenen van een leven met Jezus, maar Jezus heeft de kosten berekend. Jezus is de man die een toren gaat bouwen, Jezus is de koning die straks zijn vijand gaat ontmoeten. En Hij heeft berekend wat het Hem gaat kosten. Het gaat Hem alles kosten: het verlies van zijn vrienden, het verlies van zijn eer, het verlies van zijn leven. Jezus vraagt van de mensen die Hem volgen niet om voor zichzelf de kosten te berekenen, Jezus deelt de kosten alleen maar mee. Hij deelt mee wat de reis naar Jeruzalem allereerst Hem gaat kosten.

Maar hoe kan Jezus de bouw van zijn koninkrijk voltooien als Hij sterft? Hoe kan Jezus van zijn vijand winnen als Hij op achterstand staat? Jezus wordt straks ook uitgelachen aan het kruis (Matteüs 27:39-44): jij was toch de man die de tempel kon afbreken en in drie dagen weer opbouwen, moet je nou eens kijken! En toch zal Jezus zijn vijand verslaan, toch zal Jezus zijn koninkrijk voltooien. Dat doet Hij juist door te verliezen en zijn leven te geven. Wanneer Jezus sterft als onschuldige verliest satan zijn rechten op ieder mens. Jezus weet dat. Wanneer satan deze ene mens doodt, de belangrijkste, dan mogen alle mensen leven. Ook Jezus. Hij staat op uit de dood. De vijand is verslagen en de bouw van zijn rijk komt af. Jezus wint door te verliezen.

Hiermee kantelt alles. De vraag die nu op Marleen afkomt, en op Livia als ze wat ouder is, en op ons allemaal is: ben jij bereid de winnaar te volgen? Dat is een heel andere vraag dan: wat moet ik allemaal opgeven in een leven met Jezus? En ik zal straks zeggen wat je moet opgeven voor een leven met Jezus, maar wat Lucas 14 vooral duidelijk maakt is dat Jezus voor zichzelf de kosten heeft berekend. En Hij was bereid de prijs te betalen, een prijs voor mensen te hoog. Jezus heeft de prijs betaald aan het kruis op Golgota. Hij heeft gewonnen. Dat maakt dat de vraag nu is: ben je bereid deze winnaar te volgen? Dat is natuurlijk een absurde vraag. Je zou wel gek zijn om de winnaar niet te volgen. Als je dan toch berekenend te werk gaat is de keus nu snel gemaakt. Wat je ook allemaal moet opgeven voor een leven met Jezus, je zit dan wel in het winnende kamp.

Dat is de vraag die God ons vanmiddag voorlegt: ben je bereid om de winnaar te volgen? God wil ons graag in zijn rijk hebben. Daarom komt Hij met die vraag naar je toe. Je begrijpt dat niet achter de winnaar aangaan betekent dat je verliest. Niet met Jezus willen leven betekent dat je uiteindelijk de wereld verliest, want het is sinds Golgota Jezus’ wereld. Als zijn rijk straks de hele aarde omvat is er voor jou geen plaats meer. Dat is heftig. Er is nog tijd om je standpunt te herzien. Ik hoop dat jongeren (en ook ouderen) die overwegen met Jezus te gaan leven niet kijken naar wat je allemaal verliest, maar dat ze ontdekken wat je wint. Als leerling van Jezus win je door te verliezen, net als Jezus zelf. Denk eens aan de volgende voorbeelden. Iemand die ervoor kiest de minste te zijn overwint zijn woede. Iemand die niet te trots is om fouten toe te geven wint waardering. Iemand die zijn carrière durft op te geven wint een leven met rust en tijd om te genieten. Het lastige is, de zonde verleidt je om oppervlakkig te kijken. Wat je ziet is dat je verliest: die discussie, je trots, dat hoge inkomen. De zonde probeert ook de winst te bedekken: dat je je woede overwon, dat je waardering krijgt, dat je rust en tijd gewonnen hebt. Daarom is wat Jezus deed zo bevrijdend, Hij liet zien dat je door het meeste te verliezen het meeste wint. Met zijn dood aan het kruis is Jezus het levende voorbeeld van winnen door te verliezen. Zo wil hij je bevrijden van de macht van de zonde.

Wat moet je nu opgeven wanneer je met Jezus wilt leven? Want dat blijft staan. Jezus zegt: ‘Wie mij volgt, maar niet breekt met...’, ‘wie geen afstand doet van al zijn bezittingen... kan mijn leerling niet zijn.’ Vraag je af wat jij concreet op zou moeten geven. Is het je trots, je gelijk, je geld of bezit, je carrière of positie, een relatie? Het is niet zo dat Jezus zegt dat je die dingen bij voorbaat op moet geven. Zo geldt dat ook niet voor vaders en moeders, vrouw en kinderen, broers en zussen. Het gaat er om dat je vrij genoeg bent om Jezus te volgen. Dat er geen dingen zijn waar je aan vast zit, die tussen jou en Jezus in staan. Dingen die onopgeefbaar voor je zijn. De vraag is, ben je breid alles op te geven wanneer die keus je wordt opgedrongen? Jezus wil geen mensen van zich af stoten als Hij zo scherp formuleert, Hij wil juist mensen aan zich binden. Daarom laat Hij zien dat Hij de kosten berekend heeft en dat Hij het werk zal afmaken. Jezus zegt: als je daarop vertrouwt, kom dan achter mij aan. Wat je wel moet bedenken is dat niet alles meekan. Datgene wat jou bij mij weg houdt moet je loslaten. Juist wie niet wil verliezen gaat verliezen. Bij een schip in nood gooi je de lading overboord en zo kom je veilig in de haven. Winnen door te verliezen. Het kan heel moeilijk zijn om dingen in je leven overboord te gooien omdat je zo gehecht aan ze bent of vindt dat ze bij je horen. Maar kijk naar wat je wint wanneer je met Jezus leeft: Hij geeft vrijheid, Hij geeft toekomst, Hij geeft vreugde, Hij maakt je een mooier mens. Een mens die liefheeft en trouw is, die goed doet en geduldig is, die helpt en zorgt. Liefhebben is jezelf verliezen om jezelf nieuw terug te ontvangen. En het mooie is, jij hoeft niet te bouwen en te strijden, jij hoeft geen nieuwe wereld te stichten of de oorlog te winnen. Jij hoeft alleen maar achter Jezus aan te gaan. Ben je bereid om de winnaar te volgen, die wint door te verliezen?

Voor de opvoeding van onze gedoopte kinderen heeft dit de volgende betekenis, het komt er nogal op aan welk zelfbeeld we onze kinderen meegeven. Vijftig jaar geleden moesten kinderen vooral hun mond houden en werden ze klein gehouden. Nu lijkt het soms omgekeerd, kinderen zijn prinsen en prinsessen die continue complimentjes krijgen. Van het eerste krijg je onzekere mensen met een laag zelfbeeld, van het tweede verwende mensen met een groot ego. Natuurlijk moeten kinderen hun eigenwaarde ontdekken. Maar op de een of andere manier moet die eigenwaarde verbonden zijn met God. Je kinderen onnodig klein houden is niet goed want het zijn geliefde kinderen van God. Maar kinderen die meer van zichzelf houden dan van God, dat is ook niet de bedoeling. Die kunnen Jezus niet volgen op die weg van winst door verlies. Laten we onze kinderen opvoeden met de liefde van God, want juist zo ontdekken ze de grootste liefde voor hen. Amen.