Hoe kan het dat wij niet worden vervolgd?

12 juni 2022

Vroomheid roept weerstand op.

Lezen: 2 Timoteüs 3

Tekst: 2 Timoteüs 3:12

Waarom worden wij niet vervolgd om ons geloof? Wij worden als christenen niet in de gevangenis gegooid, onze kerkdiensten worden niet verstoord door de politie, onze huizen worden niet doorzocht op Bijbels en christelijke boeken. Hoe bestaat dit?

 

Misschien vind je dit helemaal geen prettige vraag. Want je moet er niet aan denken dat je op die manier vervolgd zou kunnen worden om je geloof. Het maakt je bang. Vandaag is het de zondag voor de vervolgde kerk. We staan er bij stil dat wereldwijd zo’n 360 miljoen christenen lijden onder geloofsvervolging, onderdrukking, geweld en discriminatie. Daarom lazen we uit 2 Timoteüs 3. Vers 12 zegt: ‘Allen die vroom en in eenheid met Christus Jezus willen leven, zullen worden vervolgd.’ Oftewel, vroomheid (ik zal straks uitleggen wat dat is) roept weerstand op. En vers 12 zegt dat dit allen treft, iedereen. Wie gelooft in Jezus Christus wordt vervolgd. Wie gelooft in Jezus Christus krijgt te maken met vervolging. 2 Timoteüs 3:12 is niet de enige plaats in de Bijbel die dit zegt. Ik denk aan Handelingen 14:22, daar staat ‘dat wij pas na veel beproevingen het koninkrijk van God binnen kunnen gaan.’ Aan de gemeente in Tessalonica schrijft Paulus dat ze zich niet uit het veld moeten laten slaan door de tegenspoed die ze ondervinden, en dan zegt hij er achteraan: ‘U weet tenslotte zelf dat wij die moeten ondergaan’ (1 Tessalonicenzen 3:3). En in zijn brief aan de Romeinen schrijft hij dat ‘wij moeten delen in zijn (Jezus’) lijden om met hem te kunnen delen in Gods luister’ (Romeinen 8:17). Maar hoe bestaat het dan dat wij als christenen in Nederland niet worden vervolgd?

 

Je kunt verschillende antwoorden geven op deze vraag. Augustinus zegt bijvoorbeeld in zijn boek De stad van God: het lichaam van Christus wordt altijd vervolgd, maar niet altijd op dezelfde plaats. Oftewel, er is altijd wel ergens op aarde vervolging, maar blijkbaar kunnen in sommige landen hele generaties daaraan ontkomen. In het verlengde van wat Augustinus zei zou je ook kunnen denken aan wat er staat in 1 Korintiërs 12:26: ‘Wanneer één lichaamsdeel pijn lijdt, lijden alle andere mee’. Dus de pijn van die 360 miljoen vervolgde christenen is ook onze pijn. In die zin lijden wij op dit moment ook. De vraag is wel of we dat zo voelen. Wat ook nog een oplossing is, is dat je de vervolging die ieder christen zou moeten treffen opvat als lijden aan jezelf. Daarmee bedoel ik dat je jezelf dingen ontzegt vanwege je geloof. Denk aan wat Jezus zei: ‘Wie achter Mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en mij volgen’ (Matteüs 16:24).

 

Er is nog een vierde mogelijke oplossing, maar daar word ik niet zo vrolijk van. 2 Timoteüs 3:12 zegt: ‘Allen die vroom en in eenheid met Christus Jezus willen leven, zullen worden vervolgd.’ Oftewel, vroomheid roept weerstand op. Maar zijn wij dan wel vroom genoeg? Of is ons geloof verworden tot een schijnvroomheid? Daarover ging het in vers 5, mensen die de schijn van vroomheid ophouden. Het is nep, het is oppervlakkig, het verdwijnt zodra er druk op komt. Worden wij daarom niet vervolgd in Nederland, omdat ons geloof de scherpe kantjes toch al kwijt is? Dat zou een hele droeve conclusie zijn.

 

Ik zou nog uitleggen wat vroomheid is. Dat werpt misschien ook licht op de vraag of een gebrek aan vroomheid de reden is dat we niet vervolgd worden. Vroomheid is dat het geschapene en het heilige met elkaar verbonden zijn. Wie vroom is, is met zijn aardse, lichamelijke leven gericht op de Heilige, op God. Ik haal dit uit de eerste brief van Paulus aan Timoteüs. In hoofdstuk 3:16 schrijft Paulus over het grote geheim van ons geloof. In het Grieks staat daar het woord vroomheid. En het geheim van onze vroomheid is Christus: ‘Hij is geopenbaard in een sterfelijk lichaam, in het gelijk gesteld door de Geest, etc’. Waar mensen het lichamelijke en het heilige vaak uit elkaar trekken als niet bij elkaar passend (4:3), daar verbindt Jezus het juist. Hij was met zijn aardse, lichamelijke leven volledig op God gericht. Hij verbond in zichzelf hemel en aarde, het geschapene en het heilige. Dat is vroomheid, dat je met je aardse, lichamelijke leven op de heilige God bent gericht.

 

En dan laat God ons in 2 Timoteüs 3 dus weten dat zo’n vroomheid weerstand oproept: ‘Allen die vroom en in eenheid met Christus Jezus willen leven, zullen worden vervolgd.’ Het vroom zijn en het in eenheid met Christus Jezus leven zijn geen twee verschillende dingen, ze gaan juist samen op. Onze vroomheid komt voort uit de verbinding met Christus, Hij is de vroomheid zelve. Maar het is een bijbelse constatering dat vroomheid weerstand oproept. Je krijgt daar sowieso mee te maken als christen. God laat ons dit weten omdat Hij ons voor een vroom leven wil behouden. Als je weet wat er komt kun je je daarop voorbereiden. Dat is het belang hiervan.

 

Nou vermoed ik dat de meesten van ons niet echt rekening houden met de mogelijkheid van geloofsvervolging. Je neemt 1 Timoteüs 3:12 niet al te serieus. Misschien had Augustinus gelijk en treft vervolging jou niet gedurende je leven. Maar ik ben ook nog steeds een beetje bang voor die andere mogelijkheid, dat onze vroomheid niet diep genoeg gaat en dat we daarom geen weerstand oproepen. In het boek Openbaring (een troostboek voor de vervolgde kerk) is de scheidslijn heel helder: je aanbidt God of je aanbidt jezelf, je gaat voor God of je gaat voor jezelf. En in een samenleving die knetterhard voor zichzelf gaat val je op als je dat niet doet. Sterker nog, door God lief te hebben en je medemens te dienen veroordeel je die samenleving. Je laat zien dat dit leeg is. Dat roept natuurlijk irritatie op.

 

Maar daar voor zit nog de vraag hoe je omgaat met de weerstand in jezelf. Wie zijn aardse, lichamelijke bestaan serieus op de heilige God wil richten, ontmoet weerstand in zichzelf. Het is de weerstand van Romeinen 7:19: ‘ik doe niet wat ik wil, het goede, maar juist wat ik niet wil, het kwade, dat doe ik.’ De vervolging zit voor ons, christenen in Nederland, op dit moment in onszelf. Wij moeten onszelf vervolgen. Wij moeten onze zonden in de gevangenis gooien, wij moeten de neiging om voor onszelf te kiezen doden. Christenen die letterlijk vervolgd worden leren hele scherpe keuzes maken: probeer ik mijn vege lijf hier op aarde te redden of geef ik me over aan de Eeuwige en vertrouw ik op zijn redding? Vaak geeft dat een enorme geloofskracht waar je met jaloersheid naar kunt kijken. Dat is ook het evangelie in vervolging: het verbindt je heel diep aan Christus en aan elkaar als christenen. Nu kun je vervolging hier in Nederland niet oproepen. Ik denk ook niet dat het de bedoeling is om expres irritatie op te wekken (Kolossenzen 4:5-6, 1 Petrus 3:16). Maar wie de weerstand in zichzelf uit de weg gaat zit op een gevaarlijk spoor. De zonde laat je kiezen voor de weg van de minste weerstand, dat is de keus voor jezelf. Je verliest God daarmee. Kiezen voor God roept weerstand op, al was het maar van de duivel. Hij zal je achtervolgen met verleiding en leugens en door in te spelen op je zwaktes. Maar dat mag je juist ook opvatten als een teken dat de Geest van God in je werkt (naar 1 Petrus 4:16). Ook dat is het evangelie in vervolging. En in onze strijd om ons aardse leven met de heilige God te verbinden, volgen we Jezus na (1 Petrus 2:21). In Hem was die verbinding volmaakt. Dat redt ons, daar mogen we ons voor God op beroepen.

 

Concreet. Allereerst, aanvaard de waarheid van dit evangelie: ‘Allen die vroom en in eenheid met Christus Jezus willen leven, zullen worden vervolgd.’ Vroomheid roept weerstand op. Sowieso in jezelf, sowieso van de kant van de duivel, mogelijk ook in je omgeving. Ten tweede, bereid je mentaal voor op vervolging. Als het al niet was omdat vervolging je misschien ooit zal treffen, dan wel om mee te voelen met al die christenen die nu al met vervolging te maken hebben. Vraag jezelf af, hoe zou ik kiezen wanneer geloven gevangenschap betekent, verlies van bezit, verlies van geliefden en misschien zelfs het verlies van mijn leven. En als laatste punt, lijd aan jezelf. Ga niet de weg van de minste weerstand, maar neem je kruis op je net als Jezus. Zo laat je zien dat zijn offer je alles waard is. Amen.