Is er iemand die God dient om wie Hij is?
17 september 2017
Waarom zou je God je liefde geven als je er niets voor terugkreeg? Omdat Hij dat in jouw ogen waard is.
Lezen: Job 1:1-2:10
Tekst: Job 1:1-2:10
Waarom zit u/jij eigenlijk hier in de kerk vanochtend? Wat is daarvoor de diepste reden? Je kunt allerlei antwoorden geven op die vraag: het moet van mijn ouders, zo ben ik opgevoed, de kerkenraad roept. Misschien zeg je: het gaat voor mij nog wel wat dieper, ik kom hier om God te aanbidden, ik wil voor Hem zingen, ik wil het evangelie horen, ik zoek de omgang met Hem. Maar waarom doe je dat dan? Waarom geloof jij eigenlijk? Misschien moet ik die vraag eens stellen. Aan u, jou, mezelf. Waarom geloof ik eigenlijk? Waarom dien ik God? Waarom geef ik Hem mijn liefde, mijn tijd?
Is geloof ruilhandel?
Kom je op de bodem van je hart dan niet dit antwoord tegen: omdat ik er iets voor terugkrijg. De hemel, het eeuwige leven. Stel er bestond geen hemel, stel dat het na dit leven gewoon afgelopen was, zou je God dan nog dienen? Hem liefhebben en doen wat Hij vraagt? Maar als je nu in je hoofd denkt ‘nee’, is geloven dan niet gewoon eigenbelang? Is het dan niet een vorm van ruilhandel? Ik geef iets -mijn liefde- opdat ik er iets voor terugkrijg - het eeuwige leven. ‘Ik geef opdat u geeft’, zo gingen heel veel volken in de oudheid met hun goden om. Denk aan offers die gebracht werden om vruchtbaarheid te krijgen. In de bijbel kom je Baäl en Moloch tegen. Je gaf iets, je offerde iets op, om er iets voor terug te krijgen. Zitten wij er vaak ook niet zo in? Ik dien God om later het eeuwige leven te krijgen. Of omgekeerd, omdat ik niet naar de hel wil. Dat is ook ruilhandel maar dan negatief geformuleerd, ik dien God omdat ik iets vervelends wil vermijden.
Nu merk ik in mijn contacten met jongeren dat ze hier behoorlijk kritisch op kunnen zijn. Geloven uit eigenbelang, klopt dat wel? Komt het dan wel uit mezelf? Ben ik dan echt? Ben ik dan trouw aan mezelf? Soms is dit een reden om af te haken. En ergens voelen ze ook aan dat het niet past bij God. Je kunt met God toch geen deal sluiten? En ze hebben gelijk, met ruilhandel haal je God naar beneden. Je haalt Hem naar het niveau van de mens. Mensen beïnvloeden elkaar met voordeeltjes en nadeeltjes, maar zo is God toch niet?
God op de proef gesteld
Zie je dat in het boek Job precies dit de sneer is van satan aan het adres van God? Satan zegt tegen God: je hebt alleen maar volgelingen omdat je ze verwent. Je kunt je afvragen waar het over gaat in het boek Job. En ik weet dat dit boek mensen aanspreekt en troost die te maken hebben met lijden. Ze voelen zich op de proef gesteld net als Job. En net als Job vragen ze zich af: waarom, wat heb ik gedaan dat mij dit overkomt? En net als Job willen ze de Here blijven liefhebben en dienen. Maar de spannende vraag is wel: wat heeft God met mijn lijden te maken?
Maar is het nou echt Job die hier op de proef wordt gesteld? Aan de ene kant wel. Maar wie volgens mij nog veel meer op de proef wordt gesteld is God. Job is eigenlijk maar een pion. De echte confrontatie vindt plaats tussen satan en God. Satan stelt God op de proef. Satan zegt: je bent een God van niks, want de mensen dienen je alleen maar omdat je ze cadeautjes geeft! De echt spannende vraag van het boek Job is: is er op zijn minst één mens die God dient om wie Hij is?
God laat zich hier publiekelijk testen door satan. Satan zegt: de mensen dienen u omdat u ze verwent. Daarmee zegt satan tegen God: u speelt het spel oneerlijk. Satan en God zijn aan het vechten om de mens. Satan wil volgelingen en God wil volgelingen. En satan speelt oneerlijk, dat weet hij, zo is hij. Maar hoe zit het met God, is Hij anders?
Zuivere godsdienst
Maar gelukkig, het bestaat onder de mensen: dat God gediend wordt om wie Hij is. Zuivere godsdienst. Job blijft God liefhebben en dienen ook als hem alles wordt afgenomen. Al zijn bezit, zijn complete gezin, heel zijn gezondheid. ‘De Here heeft gegeven, de Here heeft genomen, de naam van de Heer zij geprezen’ (1:21). Een voor ons misschien onvoorstelbare uitspraak. Maar wat op dit moment veel belangrijker is, hiermee is het bewijs geleverd. Het bestaat onder de mensen: God dienen om wie Hij is. Door Job, door zijn gedrag in zijn lijden, krijgt God de eer waar satan zo jaloers op is.
God wil ons hiermee bemoedigen. Want door deze test en de uitkomst ervan blijkt dat Gods scheppingsplan nog niet verloren is. God plan met de schepping was dat Hij, God en Schepper, in wederzijdse liefde met de mensen, zijn schepselen zou leven. De bedoeling was dat de mensen God zouden liefhebben om wie Hij is. De zondeval breekt daar dwars door heen. De mens wil God niet liefhebben en dienen in die ongelijksoortige relatie van Schepper en schepsel. En wat satan tegen God zegt is: geef het nou toch een keer toe. Je project aarde, mens, schepping is mislukt. Ze doen het niet: je dienen om wie je bent. Maar Job laat zien, ergens in de tijd van de aartsvaders, dat Gods plan met de schepping nog niet mislukt is. Het is nog steeds haalbaar. En wij weten dat het in het midden van de tijd behaald is door Jezus. De Zoon van God heeft als mens zijn vader zijn hele leven lang volmaakt liefgehad. Jezus diende God om wie Hij is. Jezus had God dan ook ‘gezien’. Dat is een uitdrukking die Job gebruikt aan het eind van het verhaal: ‘Eerder had ik slechts over u gehoord, maar nu heb ik u met eigen ogen aanschouwd’ (Job 42:5). Job zegt dat nadat God hem zijn scheppersmacht heeft laten zien. Dat is ook het antwoord dat Job krijgt op zijn vraag aan God waarom hem dit overkomt. Gods antwoord is: Ik ben de grote Schepper, de God van hemel en aarde. Job krijgt dus helemaal geen antwoord op zijn vraag. God stelt een wedervraag: Job, vertrouw je mij? Volgens mij kun je beter een God hebben die je vraagt te vertrouwen op zijn liefde, dan een God waarmee je kunt onderhandelen. Want zo’n God kon wel eens een God blijken die met je afrekent.
God dienen omdat Hij dat waard is
De grote vraag is nu: waarom zou je God je liefde geven als je er niets voor terugkreeg? Stel er was geen hemel en geen hel, wat is dan nog een motief om God je liefde te geven? Het kan toch niet waar zijn dat ik God alleen maar dien omdat ik er iets voor terugkrijg? Dan zitten we hier met zijn allen hartstikke hypocriet te zijn. Toen ik me bij het maken van deze preek afvroeg waarom ik God mijn leven lang zou liefhebben en dienen als ik er niets voor terugkreeg, kwam ik op dit antwoord uit: omdat Hij dat in mijn ogen waard is. Je kunt die vraag ook op andere relaties loslaten. Waarom zou ik mijn vrouw liefde blijven geven ook al kreeg ik er niets voor terug? Omdat ze dat in mijn ogen waard is. God zegt: dien mij om wie ik ben. Dat is best moeilijk. Onderzoek je geloof maar eens hoe het bij jou zit. Zou jij God nog dienen als er geen consequenties aan verbonden waren? Geen hemel of hel? Maar God heeft wel gelijk met die vraag. Dat willen we zelf toch ook als mensen, dat er van ons gehouden wordt om wie we zijn in plaats van om wat we hebben? Denk maar aan het volgende voorbeeld: een dochter van een miljonair, de jongens zwermen om haar heen, en ze zeggen allemaal: ik hou zo van je. Maar zij denkt: houden ze echt van mij of houden ze vooral van het geld van mijn pa? Zij wil geliefd worden om wie ze is, om haar karakter, haar persoonlijkheid. Dat wil God dus ook.
‘Ik wil God bedanken’
En er zijn toch mensen die God dienen om wie Hij is? Ik bedoel nu niet Job. Job stond daarin behoorlijk alleen. Zijn drie vrienden zeggen: God doet aan ruilhandel, Hij geeft jou die ellende omdat jij iets slechts gedaan hebt. Jobs vrouw benadert het ruilhandelsysteem net iets anders, zij zegt: nu je niks meer van God krijgt kun je beter afscheid van Hem nemen. Maar wij kennen toch wel mensen die -met vallen en opstaan- God dienen om wie Hij is? Mensen bij wie je een hele diepe, hartelijke liefde voor God opmerkt. Ik denk ook aan wat ik zag op televisie, er werden mensen geïnterviewd op Sint Maarten die tussen de puinhopen van hun huis stonden. Een man die alles kwijt was zei, zo tussen het beantwoorden van de vragen door: ‘Ik wil God bedanken, want we leven nog.’ Die man gaf met zijn gedrag, met zijn geloof, God de eer waar satan zo jaloers op is.
En God is toch liefde waard om wie Hij is? Dat je Hem dient om wie Hij is? Hij is de grote Schepper van hemel en aarde en van alles daarbuiten. Hij is genadig. Hij is liefdevol. Hij geeft liefde ook al krijgt Hij er niets voor terug. God is de ontzagwekkende: heilig, geduldig, trouw, vol goedheid. God is jouw liefde waard om wie Hij is. Hij is het waard dat jij Hem je leven lang dient en met ontzag naar Hem kijkt. Dat is ‘de Here vrezen’, een term die je in de Psalmen veel tegenkomt. De Here vrezen is niet dat je bang voor Hem bent, maar het is Hem dienen om wie Hij is. Het mooie aan God, zoals je Hem in het boek Job leert kennen, is dat Hij een God is die in zichzelf alles waard is.
Christelijke lijdenskunst
Maar krijgt God eer door jouw geloof? Oftewel, dien jij God om wie Hij is? Dat kan zichtbaar worden in hoe je omgaat met tegenspoed. God wordt geëerd wanneer zijn kinderen Hem trouw blijven in hun lijden. In onze cultuur is lijden niet populair, het wordt gezien als iets dat niet zou hoeven, met als uiterste consequentie een zelfgekozen dood wanneer lijden uitzichtloos is geworden. Christenen krijgen daar gemakkelijk een tik van mee. Kunnen wij nog lijden aan de hand van God: christelijke lijdenskunst? Dit heeft niets te maken met het verheerlijken van lijden. Vaak zie je in het lijden dat je treft de duistere kracht van satan aan het werk. Maar daarom is het juist zo belangrijk om te bedenken dat je satans ongelijk kunt bewijzen door God te blijven liefhebben. Je kijkt niet naar wat er uit Gods handen komt maar naar wat er in zijn ogen is. Laat dat ook zo zijn wanneer je in voorspoed leeft. Dien God om wie Hij is.
Jezus en de voltooiing van Gods schepping
Maar kan je dit als mens? Job was een opvallende uitzondering in het Oude Testament. Een baken van hoop in de tijd van de aartsvaders. Jezus heeft dit midden in de tijd volmaakt gedaan. Hij had zijn Vader lief en diende Hem ook al kreeg Hij er niets voor terug. Ja, lijden kreeg Hij er voor terug. En natuurlijk gaf de ‘vreugde die voor Hem in het verschiet lag’ Hem kracht (Hebreeën 12:2). Zo mogen wij ons ook vasthouden aan wat er staat in Romeinen 8: ‘het lijden van deze tijd staat in geen verhouding tot de luister die ons in de toekomst zal worden geopenbaard’ (vers 18). Terug naar de vraag: kan je dit als mens, God dienen om wie Hij is? Nee, het lukt ons niet. Niet altijd, niet volmaakt. Maar Jezus deed dat in onze plaats. Dat het Hem lukte mag gelden voor ons. Wat God van ons vraagt geeft Hij zelf. Dat is genade. Dat is Jezus. Door geloof in Jezus gaat het lukken. Want dan wordt wat van Hem is van jou. En gelovend in Jezus ontvang je zijn Geest, die je nu al doet groeien in liefde voor God. Let erop dat dit gebeurt. Want zo leef je heen naar de voltooiing van Gods schepping. Amen.