Sta op en loop

5 april 2015

Op Goede Vrijdag werd een nieuwe weg naar de Vader gelegd. Op de Paasmorgen opent de Vader deze nieuwe weg door zijn Zoon op te wekken uit de dood. ’s Avonds stuurt Jezus zijn leerlingen op pad om mensen op die nieuwe weg te leren lopen.

Lezen: Johannes 20:1-23

Tekst: Johannes 20:21

Ik wil beginnen met te vertellen hoe deze preek vastzit aan die van Goede Vrijdag. Op Goede Vrijdag stonden we stil bij het woord van de Here Jezus ‘Het is volbracht.’ Het is klaar, het is af. Jezus heeft in onze plaats God volmaakt liefgehad, Jezus heeft in onze plaats de medemens volmaakt liefgehad, Jezus heeft in onze plaats het beeld van God op aarde vertoond. Dat was de opdracht die de mensheid bij de schepping had gekregen. God wilde dat in de mens zijn heerlijkheid, zijn grootheid, zijn wijsheid en liefde zichtbaar zou zijn. Jezus heeft dat gedaan. Hij heeft de taak van de mens volbracht. Maar dat roept de vraag op: wat moeten wij nu dan nog doen?

 

Christenen moeten opstaan in een nieuw leven

Ik merk dat christenen met die vraag kunnen worstelen. Wat moet ik nu doen? Soms zeggen mensen: ik hoef toch niks te doen, want Christus heeft het voor mij verdiend. Het is toch genade? Ik kan toch ook niks toevoegen aan mijn redding? Ook kun je het moeilijk vinden om in jezelf de balans te vinden tussen iets doen uit dankbaarheid en iets doen omdat God het van je vraagt: ik moet niks als christen, maar ik mag. Tegelijk voelen we ook wel aan dat je als christen niet achterover kunt gaan leunen tot aan de wederkomst. Aan de andere kant houden we ook graag wat afstand van een christelijk wereldverbeterend activisme. Dus wat moet jij nu nog doen nu Jezus jouw taak volbracht heeft?

 

Het eenvoudige antwoord is: opstaan in een nieuw leven. Maar wat dat concreet betekent is nog helemaal niet zo eenvoudig. Waar zit dat nieuwe dan in jouw leven? Zie jij daar al iets van in jouw leven? Ben jij daar bewust mee bezig in jouw leven?

 

Vanuit Johannes 19 en 20 kun je de vraag ook breder stellen. Namelijk, wat moet er in deze wereld nog gebeuren nu op Golgota gezegd is: Het is volbracht. Waarom kan Gods rijk niet direct na Goede Vrijdag op aarde komen? Of aan het einde van de Paaszondag? Waarom draait de wereld na Pasen al 2000 jaar door? Soms bekruipt je het gevoel: er is niets veranderd sinds Goede Vrijdag en Pasen, alles gaat gewoon door. Wat is de wereld er nou mee opgeschoten? Wanneer je daarover gaat nadenken zal het ook duidelijker worden wat nu nog jouw taak is. Wat juist nu jouw taak is.

 

Jezus vervulde zijn missie en stuurt zijn leerlingen nu uit als missionarissen

Want wat Jezus doet in Johannes 20:21 is zijn leerlingen tot zendelingen maken. Dat is opvallend. De boodschap van Goede Vrijdag was: mission accomplished. Maar drie dagen later, op de dag van zijn opstanding stelt Jezus zijn leerlingen aan als missionaries. Zendelingen. ‘Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit.’ De verbinding tussen Goede Vrijdag en Pasen is dit: Jezus brengt aan het kruis eindverslag uit aan zijn Vader. Hij zegt: Vader, ik heb mijn werk volbracht. Wat de Vader vervolgens op de Paasmorgen doet is dit eindrapport aanvaarden en bekrachtigen door zijn Zoon op te wekken uit de dood. Daarmee bekrachtigt en aanvaardt de Vader het door Jezus gedane werk.

 

    Zijn shalom is werkelijkheid geworden

Daarom kan Jezus zijn leerlingen ook begroeten met die woorden ‘Ik wens jullie vrede!’ Dat is niet alleen maar een groet -shalom, vrede- nee, die groet heeft hier een hele diepe lading. Met de woorden van Gezang 111 kun je zeggen: ‘Zijn shalom wordt werkelijkheid.’ Jezus heeft door te sterven zijn taak voor het bewerken van vrede met God volbracht. En de Vader heeft dit door Jezus op te wekken uit de dood bekrachtigd. Daarom kan Jezus zijn leerlingen zo begroeten, zijn shalom is werkelijkheid geworden: vrede voor jullie!

 

Ik geef nog een ander beeld van wat Goede Vrijdag en Pasen met elkaar te maken hebben. Als je het werk van Jezus, zijn dood aan het kruis, beschouwt als het leggen van de weg naar de Vader, het leggen van de weg van de verlossing -dat is met Goede Vrijdag af- dan is Pasen dit: dat de Vader die weg feestelijk opent. De Vader knipt het lintje door van die nieuwe weg waarop mensen naar Hem toe kunnen gaan.

 

Als je het zo bekijkt dan is de aanstelling van Jezus’ leerlingen tot zendeling heel begrijpelijk. Want een nieuwe weg moet niet alleen worden gelegd (Goede Vrijdag) en geopend (Pasen) maar een nieuwe weg moet vooral gebruikt worden. Dat weet iedereen hier die in de wegenbouw zit. Daar doe je het allemaal voor. Op een nieuwe weg moet gereden worden (of als het om een wandelpad gaat moet er op gelopen worden), want dan kom je ergens. Uiteindelijk is de weg ook weer niet meer dan een middel om ergens te komen. Boven de preek van Goede Vrijdag heb ik geschreven ‘Sta stil en luister’, luister naar dat woord ‘Het is volbracht.’ Boven deze preek heb ik geschreven ‘Sta op en loop’. Wat mij betreft vormen deze preken een tweeluik. Ze horen bij elkaar, ze volgen op elkaar. Zoals ook Goede Vrijdag en Pasen een tweeluik vormen. Op Goede Vrijdag legt Jezus de nieuwe weg naar zijn Vader, op de Paasmorgen opent de Vader deze nieuwe weg, geeft Hij hem vrij voor gebruik. En aan het einde van die eerste Paasdag stuurt Jezus zijn leerlingen er op uit om mensen die nieuwe weg te wijzen, om mensen die nieuwe weg te leren gaan: ‘Sta op en loop!’

 

    Uitgezonden in de kracht van de Geest

Wat Jezus daarbij doet is over zijn leerlingen heen blazen en zeggen: ‘Ontvang de heilige Geest.’ Wat betekent dit? En wat heeft dit te maken met Pinksteren, daar lijkt het toch wat op? Als je nadenkt over wat Pinksteren is dan zie je ook wat Jezus hier met zijn leerlingen doet. Pinksteren is de uitstorting van de heilige Geest, met als doel dat in de laatste dagen (dat is de tijd tussen Pinksteren en wederkomst) nog zoveel mogelijk mensen tot geloof in Jezus komen. Daarvoor wordt de heilige Geest uitgestort. Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen over die nieuwe weg naar de Vader gaan om vrede met Hem te krijgen. Het is een verwijzing naar Pinksteren als Jezus op de avond van de Paasdag over zijn leerlingen blaast en zegt: ‘Ontvang de heilige Geest.’ Jezus zegt hier niet dat Hij zijn leerlingen de Geest geeft, maar dat zijn leerlingen de Geest ontvangen moeten. Jezus had ook gezegd dat Hij eerst ‘weg moest gaan’ omdat anders de pleitbezorger niet bij de leerlingen zou kunnen komen: ‘Als ik weg ben, zal ik hem jullie zenden’ (Johannes 16:7). Op de avond van de Paasdag stuurt Jezus zijn leerlingen erop uit om mensen de nieuwe weg door zijn bloed te wijzen. En Jezus maakt gelijk duidelijk dat zij dit alleen kunnen in de kracht van de heilige Geest.

 

Zo heeft het evangelie toch ook ons bereikt? Wij mogen Jezus kennen als de weg naar de Vader. Jezus stuurde zijn leerlingen erop uit, die maakten weer nieuwe leerlingen, en ook die maakten weer leerlingen, en zo loopt er een lange lijn van de verkondiging vandaag helemaal terug naar die eerste Paasdag waarop Jezus tegen zijn leerlingen zei: ‘Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit.’ Jezus laat zien dat de bron achter dit alles zijn Vader is, Hij begon met zenden. God de Vader nam het initiatief om vrede te sluiten met de mens. Daarin zie je zijn liefde, zijn trouw aan de mensheid die Hij in het leven had geroepen. God wil niet dat mensen verloren gaan. Hij roept op tot bekering en vernieuwing. Hij opent een weg van vrede, dat is Jezus. Via Hem kom je tot de Vader. De boodschap van de uitgezonden leerlingen is: laat je met God verzoenen door Christus. ‘God heeft hem die de zonde niet kende voor ons één gemaakt met de zonde, zodat wij door Hem rechtvaardig voor God konden worden’ (2 Korintiërs 5:20-21).

 

Ga achter Jezus aan op de weg die uitkomt bij de Vader

Misschien heb je nu nog steeds de vraag: wat moet ik dan doen? Want je ‘laten’ verzoenen met God, hoe doe je dat? Moet ik dan wel wat doen? Als ik me ‘laat’ bedienen in een restaurant, dan hoef ik toch ook niks te doen? Dan zit ik gewoon op mijn stoel en wordt het eten voor me neergezet. In de preek van Goede Vrijdag heb ik gezegd: als Jezus mijn taak volbracht heeft, moet ik het niet nu alsnog proberen. Dus dat ik met mijn liefde voor God, mijn gehoorzaamheid en goede daden probeer zelf een weg naar God toe te creëren. Alsof ik er op eigen kracht kan komen. Op Goede Vrijdag word je klein en stil. Nu Christus jouw taak heeft volbracht, moet jij die niet alsnog proberen te doen. Jezus heeft als mens het beeld van God volmaakt laten zien op aarde. Wat God nu van jou verwacht is dat jij het beeld van Christus vertoont, dat jij leeft zoals Christus gedaan heeft. Niet om daarmee alsnog aan de oorspronkelijke opdracht te voldoen -dat zou zelfverlossing zijn- maar wel om je door Christus te laten verlossen. Je te laten weghalen van een weg die nergens toe leidt, om achter Hem aan te gaan op een weg die uitkomt bij God.

 

    Sta op en loop

De boodschap van Pasen ‘Sta op en loop’, doet natuurlijk denken aan wat Jezus tegen die verlamde man zei (Matteüs 9:5). Heeft die man zichzelf genezen? Natuurlijk niet. Maar hij moest wel iets doen: geloven, gehoorzamen, zijn spieren aanspannen, overeind komen en lopen. Deze man geloofde dat hij kon lopen omdat Jezus het zei. Zo vraagt Jezus ook van ons om ‘op te staan in een nieuw leven’. Dat is wat Hij van ons verwacht na Goede Vrijdag. Doe je dan zelf iets? Natuurlijk niet. Jezus leeft het nieuwe leven in onze plaats. En nu zegt Hij tegen ons: sta op en loop. Loop op die nieuwe weg als nieuwe mensen. Heb God en je naaste lief, wees trouw, wees dienstbaar, wees vriendelijk, zoek de vrede met alle mensen, verlang naar het goede. Dat zijn hele concrete, praktische dingen. Liefhebben is concreet. Trouw zijn is concreet. Vriendelijk zijn is concreet. Dit is wat je moet doen. En zo wordt Gods naam grootgemaakt, zo wordt Gods heerlijkheid als Schepper zichtbaar op aarde. In al die mensen samen meer dan in Jezus alleen. In Jezus werd Gods grootheid zichtbaar, maar Gods grootheid wordt nog meer zichtbaar wanneer er heel veel mensen op de weg achter Hem aangaan.

 

    Het is een weg van vergeving

De vraag vanmiddag is dan ook: loop jij op die weg? Sinds Pasen zijn er al tweeduizend jaar verstreken. Tweeduizend jaar om zoveel mogelijk mensen over die nieuwe weg naar God te laten gaan. Dat is nog niet gemakkelijk. Velen laten deze weg links liggen. Tegelijk zijn er ook velen die over deze weg zijn gegaan en op dit moment gaan. Het lastige van deze weg is dat het een weg is van vergeving, je ziet dat in vers 23. Wanneer Jezus zijn leerlingen uitzendt zegt Hij ‘Als jullie iemands zonden vergeven, dan zijn ze vergeven; vergeven jullie ze niet, dan zijn ze niet vergeven.’ Denk daar eens even over na, betekent dit nou dat de discipelen de macht hebben om zonden te vergeven? Of dat de latere kerk de macht heeft om zonden te vergeven, de priester in de Roomse kerk? Mogen wij het ook tegen elkaar zeggen: je zonden zijn je vergeven? Ik denk dat je het anders moet lezen. Want vergeven kan God alleen. Wat hier gebeurt is dit: de leerlingen worden uitgezonden in de wereld, en zij moeten hun hoorders oproepen tot bekering, zodat hun zonden vergeven worden. Vergeving door bekering. Vergeving door geloof in Jezus. Vergeving door op de weg van Jezus’ bloed naar de Vader te gaan. Die boodschap moeten de leerlingen brengen. Dan kan hun prediking tweeërlei effect hebben: voor wie gelooft is de vergeving van zonden een feit. Maar aan wie niet gelooft blijven de zonden toegerekend. Geloof is beslissend. Is Jezus’ bloed voor jou de weg naar God? Erken jij dat je het volbrachte werk van Jezus nodig hebt? Hier word je opnieuw klein voor God. Maar juist wanneer God ziet dat je klein bent trekt Hij je overeind en zegt: sta op en loop!

 

Neem zoveel mogelijk mensen mee op de nieuwe weg naar de Vader

Ik hoop dat jij de nieuw geopende weg naar de Vader hebt leren kennen, daarop hebt leren lopen, en dat je daarop loopt op dit moment. Ik hoop dat je ook in je leven die hele concrete dingen ziet waaraan je merkt dat je op de weg van het nieuwe leven gaat, en dat je daar blij mee bent. Hoe is dat dan verder? Geef je dit door aan je kinderen, neem je hen ook mee op die weg? Vertel je over die weg aan mensen die deze weg nog niet kennen? De leerlingen krijgen hier in Johannes 20 een zendingsbevel. Zij hebben daar gehoor aan gegeven want anders zaten wij hier niet in de kerk. Maar met Pinksteren werd de Geest uitgestort om in de laatste dagen van onze wereld nog zoveel mogelijk mensen te bereiken met het goede nieuws van een nieuwe weg naar God. In de verspreiding van die boodschap mag jij je plaats innemen. In navolging van de leerlingen. Op grond van de shalom van Jezus die werkelijkheid is geworden. Met de hulp ook van de heilige Geest. En vanuit de blijdschap van de vrede met God die je zelf mocht ontvangen. Wij leven in de tijd van de geopende weg naar de Vader. Laten we opstaan en lopen en zoveel mogelijk mensen meenemen. ‘En straks, als er een nieuwe dag begint, en het licht het van het duister wint, mag jij bij Hem binnengaan, voor zijn troon gaan staan, en hef je daar je loflied aan.’ Amen.