Vragen naar de bekende weg

24 september 2017

David weet dat God wil dat de mens liefheeft en trouw is. Toch vraagt hij God: leer mij zo door het leven te gaan.

Lezen: Psalm 25

Tekst: Psalm 25

Wie het verlangen heeft om zijn of haar christen zijn meer in de praktijk te laten doorwerken zit goed dit jaar. Want in het thema Ga met God zal die praktijk ruimschoots aan de orde komen. Is het vaak niet zo dat wij heel goed weten hoe het moet maar daar lang niet altijd naar handelen? We weten wat God van ons vraagt, de theorie, maar het ook doen lukt lang niet altijd. Dan krijg je een soort gespletenheid in je leven: de zondag enerzijds en de rest van de week anderzijds.

 

Daar kun je op verschillende manieren mee omgaan. Misschien heb je je daarbij neergelegd. Je hebt het geprobeerd maar het lukte niet, of een tijdje wel maar het zakte ook weer weg, en nu denk je: laat maar. Of je weet heel goed dat er in de praktijk van je leven allerlei dingen niet kloppen maar je wilt er geen afstand van doen. Het knaagt wel een beetje aan je, want dat stemmetje in je hoofd blijft zeggen dat het niet goed is, maar de manier waarop je nu leeft is je te lief. Maar wat ik hoop is dat je zegt: ik baal daarvan, dat ik weet hoe God het wil maar dat het me in de praktijk vaak niet lukt. En het is mijn voortdurende zoektocht om het leven met God meer te laten doorwerken in mijn dagelijks bestaan.

 

Aan dat verlangen komt het nieuwe jaarthema tegemoet. De ondertitel van het boekje Ga met God is: Dagelijks op weg met je schepper. De bijbelse uitdrukking daarvoor is Wandelen met God. Ik heb het dan over de vertaling van 1951. In die vertaling stond over mensen als Henoch, Noach en Abraham: zij wandelden met God. Onze huidige vertaling, de Nieuwe Bijbelvertaling gebruikt de uitdrukking: leven in nauwe verbondenheid met God. De Bijbel in Gewone Taal zegt: leven als een vriend van God. Die verschillende vertalingen laten verschillende kanten zien van waar we het hier over hebben. Wat er uit springt is de vertrouwelijkheid. God kennen, en Hij kent jou. Met elkaar omgaan, praten, luisteren, contact hebben, verbonden zijn. Als je nu denkt: kan dat wel met de heilige God, moet je niet wat meer eerbiedige afstand houden? Nee! Je moet wel eerbiedig blijven, God is niet je vriendje. Maar het is doodzonde (misschien wel letterlijk) als je een afstand in stand houdt die God helemaal niet wil. Want dat is toch duidelijk in de bijbel: God wil die omgang met jou. Hij wil zijn leven met jou delen en Hij wil dat jij jouw leven met Hem deelt. Daarvoor heeft Hij zelfs zijn zoon gegeven.

 

Weet je wat het mooie is aan wandelen met God? Als voorbeeld van die nauwe verbondenheid met God kun je trouwens denken aan hoe je een bekend persoon kunt volgen op twitter of via een blog of vlog. Je doet dat omdat je het interessant vindt wat hij of zij doet, wat hij of zij zegt of ergens van denkt. En het zou toch helemaal te gek zijn als je zou worden uitgenodigd door hem of haar voor een persoonlijke ontmoeting. Of je mocht een week met zo iemand meelopen en alles meemaken wat hij of zij doet. Het mooie aan wandelen met God is dat Hij nog veel interessanter en inspirerender is. God is interessant omdat Hij als schepper alles van de wereld en van mensen weet. En het inspirerende van God is: zoals Hij liefheeft en trouw is! God volgen gaat nooit vervelen.

 

Nu wordt in het boekje onderscheid gemaakt tussen leven met God en leven voor God. Dat zijn twee onderdelen van het Gaan met God. Leven met God duidt op het omgaan en contact hebben met God, dat die nauwe verbondenheid vorm krijgt in je leven. Het leven voor God duidt erop dat je in de praktijk van je bestaan die dingen doet die God graag wil. Nu zei ik al dat ik hoop dat u en jij het verlangen hebt om van het weten naar het doen te komen. Je wilt leven als christen maar in de praktijk vind je dat moeilijk. Zijn er niet bepaalde tools die ik daarvoor kan gebruiken?

 

Psalm 25 helpt je om van het weten naar het doen te komen. Psalm 25 zegt: in de omgang met God leer je doen wat Hij van je vraagt. Die twee onderdelen van het wandelen met God zijn met elkaar verbonden. Leven met God leidt tot leven voor God. Daar zit een oorzaak-gevolg-verband. Kijk maar eens mee in Psalm 25. Een sleutelwoord in de Psalm is het woord weg/wegen. Ook de woorden pad/paden en spoor vallen hieronder. Die woorden duiden op een manier van leven, een levenshouding. Hoe ga jij door het leven? En dan heb je ‘de weg van de Heer’, in de Psalm ook ‘de weg van de waarheid’ en ‘het rechte spoor’ genoemd, maar blijkbaar zijn er ook andere wegen. Je kunt ook ‘je eigen weg gaan’. Dan trek je je van niemand iets aan. Van God niet, van andere mensen niet, je doet waar jij zin in hebt.

 

Maar David wil de weg van de Here gaan. Hij wil leven zoals God het graag ziet. Luister maar eens naar vers 4: ‘Maak mij, Heer, met uw wegen vertrouwd, leer mij uw paden te gaan.’ Dat is Davids gebed. Maar nu is het gekke dat hij de weg van de Heer al kent. In vers 10 zegt David: ‘Liefde en trouw zijn de weg van de HEER’. Dus wat de mens moet doen is liefhebben en trouw zijn. Als je dat doet ga je door het leven zoals God het wil. Simpel, maar niet eenvoudig.

 

Maar het blijft gek dat David weet wat de weg van God is (vers 10) en dat hij tegelijk bidt: leer mij die weg (vers 4). Hij lijkt te vragen naar de bekende weg. Maar ik denk dat hier dat verschil zit tussen weten en doen. David weet wat God van hem vraagt: heb lief en wees trouw, maar hij merkt dat het moeilijk is om dat te doen. Daarom bidt hij: maak mij ermee vertrouwd, leer mij die weg te gaan. Leer mij die weg te kiezen (vers 12). David vraagt in deze Psalm aan God om hem te helpen om van het weten naar het doen te komen.

 

Dichtbij God gebeurt dat. Dat is dat oorzaak-gevolg-verband tussen leven met God en leven voor God. Wie dichtbij God leeft komt van het weten bij het doen. Dat is toch ook logisch? Denk aan hoe dat gaat tussen vrienden. In een hechte vriendschap wil je graag iets voor je vriend of vriendin doen. Dus hoe meer je leeft als een vriend van God (de BGT uitdrukking voor Gaan met God) hoe meer je wilt doen wat Hij van je vraagt. Je ziet dat ook in de Psalm: ‘Aan wie in ontzag voor hem leven, leert de Heer de rechte weg te kiezen’ (vers 12). En ontzag is hier niet afstand, ontzag wil zeggen: je zoekt die nauwe God-mens verbondenheid. Wanneer je veel met God omgaat ontdek je wat God wil. Veel met God omgaan geeft je ook de motivatie om dat te gaan doen: jullie zijn vrienden! En veel met God omgaan geeft je ook de vrijmoedigheid om Hem te vragen je daarbij te helpen.

 

Je merkt toch ook dat het zo werkt? Leef je een bepaalde periode dichtbij God dan zijn zonden ver weg en lukt het beter om de verleiding tot zonde te weerstaan. Maar omgekeerd werkt het ook: als God naar de achtergrond raakt ga ik meer voor mezelf leven. Ik weet nog steeds wel hoe het zit, maar het doen verdwijnt. Ik herken dat gat tussen weten en doen ook in mijn leven. Het weten is er altijd wel, maar het doen... Je zou je eens moeten afvragen: hoe nauw verbonden met God leef ik eigenlijk op een schaal van één tot tien? En verlang je echt naar God? En verlang je ernaar door het leven te gaan zoals Hij dat wil? Wat daarbij helpt is dat je inziet waarom God wil dat de mens lief heeft en trouw is. Volgens de Psalm zegt God dit omdat Hij de God is die jou redt (vers 5), omdat Hij goed en rechtvaardig is (vers 8) en omdat Hij je vriend is (vers 14). Zonder liefde en trouw red je het niet als mens in deze wereld. Dat kun je wel denken maar dat is niet zo. Dit wordt praktisch in de relaties die jij hebt met collega’s, klasgenoten, zakelijke relaties en in de gemeente: is wat jij doet, denkt en zegt liefdevol? Heb jij het geluk van de ander op het oog, ook als hij of zij je misschien helemaal niet ligt? Ben je trouw in relaties of loop je weg wanneer het je niet meer bevalt? Check dat maar eens: zijn liefde en trouw de interne richtlijnen voor jouw gedrag? God weet dat je leven goed en mooi wordt wanneer jij lief hebt en trouw bent. Als je vriend vertelt Hij je dat. Hij heeft het goede met je voor en zegt wat je van een echte vriend mag verwachten.

 

Ik vind dit bemoedigend: wanneer ik leef in nauwe verbondenheid met God gaat het lukken om door het leven te gaan zoals God dat graag ziet. En ik mag erom bidden: ‘Maak mij, Heer, met uw wegen vertrouwd, leer mij uw paden te gaan.’ Weten hoe het moet is niet genoeg. Als je niet samen op loopt met God kom je ook niet bij een gezamenlijke toekomst uit, dat is de ernst van dit verhaal. Misschien hebben wij in onze kerken een tijd lang teveel op het spoor gezeten van: als we maar weten hoe het zit dan is het wel goed, het gaat toch om de leer. Maar het kon wel eens veel ernstiger zijn als je wel weet hoe het moet maar er vervolgens niet naar leeft. De weg van de Heer kennen maar hem niet gaan. Maar ook dan geldt: dichtbij God houdt dit geen stand. Dat is het bevrijdende: in de nauwe omgang met God word je een ander mens. Het meest bijzondere is nog dat God hiertoe het initiatief neemt. God verbindt zich met mensen. Hij gaat vriendschap aan met de mens en Hij wil met ons wandelen.

 

Nu is deze dienst bedoeld om een start te maken met ons jaarthema. Daarbij kijken we ook concreet vooruit: wat gaan we allemaal doen en hoe ziet onze route door dit jaar heen eruit? Je kunt dat zien op het A4 met preeksamenvatting en verwerkingsvragen. In november gaan we nog wat meer uitdiepen wat wandelen met God is. Verder gaan we het in dit seizoen hebben over bidden, over samen op reis zijn als broeders en zusters. We gaan het hebben over achter Jezus aangaan, over hoe je je gedraagt als christen onderweg naar Gods koninkrijk en over die eindbestemming zelf. Bij de verschillende onderdelen zullen we ook ontdekken dat het op veel punten nog onaf is in ons leven. Wandelen met God is niet iets wat je zomaar even doet. Je kunt daar moeiten bij ervaren. Wandelen kost inspanning en soms is het afzien. Daar moeten we het dus ook over hebben. En we gaan dit jaar trainen. Oefenen met het leven in nauwe verbondenheid met God: leven met God en leven voor God. Dat is ongeveer de route. Die wordt uitgewerkt in allerlei concrete maandelijkse activiteiten. Van het happen en trappen gisteravond tot wandeltochten door de natuur, van leesclubs tot filmavonden, wat ons ook maar helpt om te groeien in het gaan van de weg die God ons wijst: liefhebben en trouw zijn. Amen.